Szczegółowo omówimy nowe GVO w następnym numerze „Nowoczesnego Warsztatu”, a dziś przypominamy stanowisko Komisji z grudnia 2009 r., stanowisko Parlamentu Europejskiego z maja 2010 r. oraz najważniejsze wydarzenia w tej sprawie z ostatnich miesięcy.
Co poprzedziło wydanie nowego GVO ’2010?
Z ważnych wydarzeń, przypomnę tu, że 21 grudnia 2009 r. Komisja Europejska opublikowała projekt nowych zasad GVO w motoryzacji i poddała go pod konsultacje. Projekt Komisji omówiliśmy szczegółowo w wydaniach lutowym i marcowym tegorocznego „Nowoczesnego Warsztatu”. Kolejnym bardzo ciekawym wydarzeniem była dyskusja na temat motoryzacyjnego GVO jaka odbyła się w dniu 6 maja 2010 r. w Parlamencie Europejskim i została zakończona uchwaleniem Rezolucji adresowanej do Komisji Europejskiej – to temu tematowi głównie poświęcimy poniższy artykuł. Choć sama rezolucja nie ma mocy wiążącej, bo to Komisja Europejska jest organem, który ostatecznie wyda nowe przepisy GVO, jednak rezolucja parlamentarna stanowi ważny element presji wywieranej na Komisję Europejską, a poza tym zawiera bardzo pouczające podsumowanie wyników konsultacji, jakie sama Komisja przeprowadziła. Ale zacznijmy od krótkiego przypomnienia sytuacji prawnej w Unii Europejskiej w zakresie ochrony wolnego rynku w motoryzacji.
Stan prawny GVO do 31.05.2010 r. i propozycje Komisji Europejskiej
Zasady konkurencji poza zapisami traktatowymi (dawny Traktat Ustanawiający Unię Europejską, obecnie Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej) są regulowane w Unii przy pomocy tzw. wyłączeń blokowych (nazywanych od skrótu niemieckiego „GVO”), tj. rozporządzeń wydawanych przez Komisję Europejską. W maju 2010 r. obowiązuje z jednej strony tzw. ogólne (albo „generalne”) wyłączenie blokowe 2790/1999 (nowy następca to 330/2010) obejmujące cały rynek, którego zapisy są w rezultacie bardzo ogólnikowe oraz tzw. motoryzacyjne wyłączenie blokowe GVO 1400/2002, zawierające zapisy dużo bardziej szczegółowe. Oba te przepisy przestają obowiązywać 31 maja 2010 r.
W grudniu 2009 r. Komisja Europejska zaproponowała kroki zobrazowane na rysunkach 1 i 2. Mianowicie zaproponowała, by w zakresie sprzedaży nowych aut docelowo zrezygnować ze specjalnego „motoryzacyjnego” wyłączenia blokowego, poddając go jedynie pod regulacje GVO „generalnego”, aczkolwiek zachować 3-letnie vacatio legis (czasowe przedłużenie w tym zakresie zasad GVO 1400/2002 – patrz rys.1). Natomiast dla rynku usług i części zamiennych zaproponowała wydanie nowego GVO „motoryzacyjnego”, ale z zapisami zawężonymi w porównaniu do GVO 1400/2002, działającego „równolegle” z GVO „generalnym” (patrz rys. 2 – przy czym dla ustalenia uwagi, ograniczono się tu do sytuacji, gdy tzw. udział danej firmy w rynku właściwym danej marki nie przekracza pułapu 30%, po szczegóły odwołujemy do „Nowoczesnego Warsztatu” z marca 2010 r.).
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z maja 2010 r. do projektu Komisji Europejskiej z grudnia 2009 r.
Parlament Europejski (dalej PE), po zapoznaniu się z wynikami konsultacji, jakie przeprowadzono w styczniu i lutym 2010 roku w uchwalonej w maju 2010 r. rezolucji, nr druku P7_TA(2010)0151, przedłożył następujące opinie, zalecenia i sugestie wobec propozycji Komisji Europejskiej (dalej KE) z grudnia 2009 r.:
1. PE zachęca KE do aktywniejszego współdziałania z PE w sprawie „motoryzacyjnego” GVO.
2. PE chwali przeprowadzenie przez KE szerokich konsultacji w sprawie GVO „motoryzacyjnego”, ale wzywa KE, by określiła jasno i jak najszybciej, które uwagi stron zgłoszone podczas konsultacji zamierza uwzględnić.
3. PE ma generalnie obawy czy propozycje KE zapewnią osiągnięcie planowanego poziomu rzeczywistej konkurencyjności na rynku motoryzacyjnym. Zwraca uwagę na konieczność wypracowania kompromisowych rozwiązań i utrzymania równowagi na rynku, w tym uważa, że przy regulowaniu stosunków pomiędzy koncernami i dealerami należy w GVO uwzględnić niejednakową siłę tych podmiotów.
4. PE staje w obronie małych i średnich przedsiębiorstw (dalej MSP), jako tworzących miejsca pracy i funkcjonujących najbliżej klientów, i zaleca KE zapobieżenie uzależniania MSP od dużych producentów.
5. PE opowiada się za pozostawieniem wielu zapisów dotychczasowego GVO 1400/2002 w sprawie dealerów, w tym dotyczących prawa do wielomarkowości salonów, minimalnych czasów wypowiedzenia umów, arbitrażu i innych, zapewniających niezależność od producentów aut.
6. PE uważa, że oparcie relacji dealer-koncern wyłącznie o niezobowiązujące „kodeksy dobrych praktyk” nie będzie chronić wystarczająco interesów dealerów, zdaniem PE niezbędne są regulacje prawne wyposażone w mechanizmy egzekwowania uprawnień stron.
7. PE wzywa KE do zachowania niskiego progu 30% obowiązkowych zakupów części zamiennych przez dealerów wprost od producenta aut danej marki i do zachowania swobody dealerów w zaopatrywaniu się w części alternatywne.
8. PE jest przeciwny jakimkolwiek ograniczeniom dla konsumentów w zakupach aut w innych krajach oraz w wyborze miejsca i sposobu ich serwisowania.
9. PE uważa, że propozycje KE są za mało precyzyjne, jeśli chodzi o dostęp warsztatów niezależnych do informacji technicznych, wzywa do zaktualizowania definicji „informacji technicznych” i oraz do zapewnienia stałego dostępu do danych.
10. PE wzywa Komisję, by zajęła się nowymi formami sprzecznych z zasadami konkurencji środków uzależniających konsumenta, np. wszelkimi rodzajami usług posprzedażnych uzależnionych od zlecania naprawy lub obsługi technicznej pojazdu wyłącznie w sieci związanej z daną marką.
11. PE wzywa KE do sporządzania zawczasu dodatkowych objaśnień (tzw. broszura wyjaśniająca albo często zadawane pytania) do nowo przygotowywanych przepisów GVO.
Podsumowanie
Jak widać, Parlament Europejski w dość jednoznacznej formie poparł większość postulatów, jakie zgłaszali dealerzy oraz niezależnych rynek motoryzacyjny podczas konsultacji i zajął stanowisko znacznie mniej przychylne producentom samochodów niż wydaje się reprezentować Komisja Europejska.
Adrian R. Sklorz AUTO-ELEMENTS (www.element.com.pl) analityk Fundacji MULTI-EXPERT (www.expert.org.pl)
News – z ostatniej chwili:
W czwartek 27 maja 2010 r. na stronach Komisji Europejskiej pojawiła się wreszcie nowa wersja GVO nr 461/2010.
Co przynosi ten dokument? Pierwsza lektura wskazuje, że zmiany na jakie zdecydowała się Komisja w stosunku do swojej propozycji z grudnia 2009 r. są, niestety, niewielkie.
Znaleźliśmy na razie następujące różnice:
1. w preambule dodano pkt. 20, 21, 22, 23, 24, 25 zawierające zapowiedzi intensywniejszego nadzoru Komisji nad rynkiem motoryzacyjnym;
2. w Art.1 dodano definicje “porozumienia wertykalnego”, “autoryzowanego dystrybutora” i “niezależnego dystrybutora”;
3. dodano Artykuł 6 GVO o treści pozwalającej komisji na półręczne sterowanie w przyszłości rynkiem motoryzacyjnym (doraźne rozporządzenia);
4. przedłużono planowany okres ważności nowego rozporządzenia z roku 2020 do 2023.
A więc sukces producentów aut? Przedyskutujemy to dokładniej za miesiąc.
Warto dodać, że w tym samym dniu pojawił się także nowy, bardzo krótki i dostępny tylko w języku angielskim, dokument FAQ – „często zadawane pytania” do nowego GVO ‘2010.
Komentarze (0)