Droga do własnego przedsiębiorstwa
Robert Bosch urodził się 23 września 1861 r., w miejscowości Albeck koło Ulm, jako jedenaste z dwanaściorga dzieci. Gdy rodzice przeprowadzili się do Ulm, w latach 1869-1876 uczęszczał do tamtejszej szkoły, a następnie ukończył trzyletnie praktyki przygotowujące do zawodu mechanika precyzyjnego. Po pracy w różnych firmach w Niemczech, rocznej służbie wojskowej w Ulm oraz zaliczeniu jednego semestru na Politechnice w Stuttgarcie, jako wolny słuchacz, Bosch wyruszył w 1884 roku do Stanów Zjednoczonych, gdzie spędził rok i pracował m.in. w zakładach Edison Machine Works.
W 1885 roku przez kilka miesięcy zbierał doświadczenia w firmie Siemens Brothers w Wielkiej Brytanii, by wreszcie 15 listopada 1886 roku założyć „Warsztat Mechaniki Precyzyjnej i Elektrotechniki” w Stuttgarcie. W owym czasie Robert Bosch był zafascynowany możliwościami rozwijającej się dopiero elektrotechniki. Sam chętnie wykorzystywał najnowsze osiągnięcia techniczne swoich czasów. Już w roku 1890 jeździł do klientów w Stuttgarcie nowoczesnym, angielskim rowerem, a warto zauważyć, że w Niemczech w powszechnym użyciu były wtedy jeszcze bicykle z charakterystycznym wielkim kołem z przodu. W roku 1889 wynajął łącze telefoniczne, aby interesy szły jeszcze sprawniej. Ten rodzaj komunikowania się nie był jeszcze taką oczywistością jak dziś, a ponadto sporo kosztował.
Pierwsze sukcesy dzięki innowacjom technicznym
Silne zainteresowanie nowoczesną techniką było jednym z czynników wspierających działalność Roberta Boscha. -
Od zakładu rzemieślniczego do międzynarodowego przedsiębiorstwa
Robert Bosch wcześnie zdał sobie sprawę z szans, jakie otwiera współpraca międzynarodowa oraz sprzedaż produktów na rynkach zagranicznych. Był przekonany o jakości i konkurencyjności swoich wyrobów: - Według mojego doświadczenia dla przedsiębiorstwa, które chce przetrwać próbę czasu i pozostać postępowym, nie ma nic gorszego niż brak konkurencji – napisał w 1921 roku w swoich wspomnieniach.
Pierwsze przedstawicielstwo Bosch założył w 1898 roku, w Wielkiej Brytanii, a pierwszy zagraniczny zakład produkcyjny w 1905 roku, we Francji. Także powstanie pierwszej fabryki w 1912 roku, w USA, przyczyniło się do szybkiego otwarcia nowych rynków zbytu dla produktów Bosch. Rozpoczął się okres międzynarodowej ekspansji firmy na rynkach światowych połączony z zakładaniem nowych oddziałów i zakładów produkcyjnych. Ekspansja ta oraz stworzenie światowej organizacji produkcyjnej i handlowej to jeden z najważniejszych kroków w historii firmy, który określił dalszy kierunek jej rozwoju.
Odpowiedzialność i zaangażowanie społeczne
Robert Bosch był przedsiębiorcą o dużym poczuciu odpowiedzialności społecznej. - Pracodawca i pracownik są w takiej samej mierze zależni od losów swojego przedsiębiorstwa – napisał w1920 roku w eseju. Od czasu założenia firmy troszczył się o rozwój swoich pracowników oraz o kwestie socjalne. Poprawił warunki pracy panujące wtedy w produkcji przemysłowej, wprowadzając m.in. systemy wentylacji i lepsze oświetlenie. Kiedy w 1906 roku wprowadził w swojej firmie ośmiogodzinny dzień pracy, ponownie okazało się, że wyprzedził o krok sobie współczesnych. Skrócenie czasu pracy, które oznaczało wyraźne odciążenie załogi, Bosch wykorzystał do wprowadzenia dwuzmianowego systemu pracy, który z kolei pozwolił na zwiększenie produktywności. Była to zatem decyzja, na której w równym stopniu skorzystali tak pracownicy, jak i samo przedsiębiorstwo.
Istotna rola szkolenia i dokształcania pracowników
Robert Bosch – technik z zamiłowania i wykształcenia – przykładał ogromną wagę do jakości pracy swoich pracowników. Dlatego do najważniejszych zasad obowiązujących w jego firmie należały: samodzielna, porządna praca oraz przeniesienie odpowiedzialności na wykwalifikowanych pracowników. - Na kształceniu sprawnych mechaników i techników opiera się przyszłość naszego przemysłu oraz postęp techniczny – zacytowano Roberta Boscha w gazecie pracowniczej z 1922 roku. Jeden z mechaników zatrudnionych w początkowym okresie działania firmy sformułował to w następujący sposób: Przy zatrudnianiu pan Robert Bosch osobiście kontrolował jakość i czystość wykonanej pracy. W warsztacie Bosch nie tolerowano fuszerów.
W związku z tym szkolenie i dokształcanie pracowników odgrywało dla Roberta Boscha ważną rolę. W 1913 roku Bosch utworzył pierwszy dział szkoleniowy firmy z własnym warsztatem – jednym z powodów było to, że jako praktykant przyuczający się do zawodu mechanika, sam odczuwał niedostateczną opiekę ze strony majstra. Kształcenie pracowników do dziś dnia jest ważnym priorytetem w firmie Bosch. W 2009 roku – w środku kryzysu gospodarczego i finansowego – wydatki na same tylko szkolenia wyniosły na całym świecie ok. 180 milionów euro. Oprócz tego w 1929 roku Robert Bosch powołał do życia system pomocy socjalnej o nazwie „Bosch-Hilfe“. Była to instytucja zaopatrzenia emerytalnego i pomocy dla członków rodzin zmarłych pracowników.
Odpowiedzialność społeczna jako nadrzędna zasada
Przekazanie miliona marek politechnice w Stuttgarcie w roku 1910 wyznacza początek działalności filantropijnej Roberta Boscha. Zyski z zamówień w okresie Pierwszej Wojny Światowej – blisko 20 milionów marek – Bosch przeznaczył na cele dobroczynne. Ufundowanie szpitala w 1936 roku, w Stuttgarcie, to kolejny dowód zaangażowania Roberta Boscha w sprawy społeczne. Gdyby Robert Bosch żył dzisiaj, prawdopodobnie otrzymałby wyróżnienie „Social Entrepreneur“. Jego dokonania i czyny uważane są za wzorowy przykład odpowiedzialności społecznej przedsiębiorcy. Również dziedzictwo społeczne po założycielu firmy, Robercie Boschu, pozostaje do dziś żywe.
Demokrata z przekonania – także w trudnych czasach
Jako zwolennik liberalizmu i demokrata, Robert Bosch był zdeklarowanym zwolennikiem Republiki Weimarskiej. Po Pierwszej Wojnie Światowej zainwestował mnóstwo energii, a także kapitału w pojednanie pomiędzy Niemcami a Francją oraz w starania mające na celu stworzenie europejskiego obszaru gospodarczego bez granic celnych. Oprócz interesu ekonomicznego, Bosch realizował przy tym swoje osobiste ideały, takie jak promowanie porozumienia między narodami oraz wolnego handlu. - Wolny handel jest pierwszym krokiem na drodze do porozumienia na płaszczyźnie międzynarodowej – tak brzmiała jedna z jego tez w tym temacie. Tym bardziej więc cierpiał, obserwując agresywną politykę zagraniczną i tendencje autarkiczne narodowych socjalistów.
Wciągnięcie przedsiębiorstwa w politykę zbrojeniową i wojenną Trzeciej Rzeszy położyło się cieniem na ostatnich latach jego życia. Robert Bosch i jego najważniejsi pracownicy wspierali ruch oporu wobec reżimu i brali udział w ratowaniu pracowników pochodzenia żydowskiego oraz innych prześladowanych. W 1937 roku Bosch zatrudnił byłego nadburmistrza Lipska, Carla Goerdelera na stanowisku doradcy. Ten, za wiedzą i przy wsparciu Roberta Boscha oraz jego najbliższych współpracowników, zorganizował grupę ruchu oporu przeciwko Hitlerowi. Wybuch wojny jesienią 1939 roku był w odczuciu Roberta Boscha katastrofą o wymiarze narodowym, ale i osobistym. Jego biograf, Theodor Heuss, ujął to następująco: Powiedział mi kiedyś: Wolałbym pracować z dziesięcioma ludźmi na rzecz pokoju niż z trzydziestoma na rzecz wojny. Zamiast tego zmuszony był patrzeć, jak również w jego firmie zatrudnienie pracowników przymusowych stało się budzącą grozę codziennością. Robert Bosch nie dożył końca wojny w 1945 roku, szybkiej odbudowy w latach powojennych ani podniesienia swojej firmy do rangi globalnego przedsiębiorstwa technologiczno-usługowego. Zmarł 12 marca 1942 roku w Stuttgarcie.
Ostatnia wola
W 1938 roku Robert Bosch spisał testament i zawarł w nim najważniejsze wytyczne dla swoich następców. Wyjątkowo ważną sprawą była dla niego niezależność finansowa spółki Robert Bosch GmbH oraz jej samodzielność, które zabezpieczały przyszłość i dalsze sukcesy przedsiębiorstwa. W swoim testamencie sformułował to następująco: Zasadniczo, spadkobiercy mają czuwać nad tym, aby w przedsięwzięciach spółki Robert Bosch GmbH zachować mojego ducha i wolę, tzn. nie tylko przez dłuższy czas utrzymać ją przy życiu, lecz zapewnić również temu życiu silny, bogaty rozwój, pozwalający pokonać nieuniknione przyszłe trudności i kryzysy. Aby osiągnąć ten cel, nie należy szczędzić ofiar.
Robert Bosch był uzdolnionym technikiem i dalekowzrocznym przedsiębiorcą, którego wartości i działania po dziś dzień kształtują kulturę międzynarodowej Grupy Bosch.
Komentarze (0)