Serwis Pojazdów Użytkowych

Od akumulatorów ciężarowych ich użytkownicy oczekują bez porównania więcej niż kierowcy aut osobowych, bo poza prozaiczną dość potrzebą uruchomienia silnika kierowcy ciężarówek potrzebują energii także w trakcie odpoczynku w kabinie. Jakie są więc techniczne i technologiczne różnice pomiędzy akumulatorami do aut osobowych i ciężarowych?

Na nasze pytania odpowiada Wojciech Pietruszka, dyrektor jakości w AUTOPART.

Serwis Pojazdów Użytkowych to w grudniu nasz Temat Miesiąca

Akumulatory do samochodów ciężarowych, w odróżnieniu od osobowych, poza podstawową funkcją rozruchu silnika mają za zadanie dostarczenie energii do dużej ilości urządzeń elektrycznych w czasie postoju. Ponadto akumulator musi wykazywać wysoką odporność na drgania szczególnie w pojazdach spełniających normę czystości spalin Euro 6, gdzie obecność dodatkowych układów oczyszczania spalin, zbiornik AdBlue i katalizator SCR, wymusiły montaż akumulatorów na tylnej osi, gdzie występuje więcej drgań. Producenci stanęli przed nowym wyzwaniem związanym z wibracjami. Do osiągniecia celów eliminujących zagrożenia zastosowano następujące rozwiązania technologiczne odróżniające akumulatory do samochodów ciężarowych od akumulatorów do osobowych:

• kratka typu „full frame” - zapewnia niezawodną moc szybkie ładowanie oraz odporność na korozję, jest szczególnie wzmocniona w swoim obrysie.

• płyta dodatnia pokryta włókniną syntetyczną – zwiększona żywotność masy czynnej
  

  w największym stopniu odpowiadającej za przebieg reakcji chemicznych,

• większa grubość elektrody – zapewnia zwiększenie pojemności, większą, chociaż nie całkowitą, odporność na głębokie wyładowanie;

• dodatkowe wzmocnienia mostków łączących pakiety elektrod – powodują mniejsze obciążenia mechaniczne, zabezpieczają przed pęknięciem elementów baterii;

• wzmocnione mocowania płyt – to mniejsze ryzyko ich oberwania;

• wkładki antywibracyjne i bloki ze specjalnym, elastycznym użebrowaniem – stabilizują pakiety z elektrodami;

• pakiety płyt, od góry, klejone na gorąco – zwiększają odporność na wibracje

Musimy jednak pamiętać, że akumulatory w samochodach ciężarowych i autobusach zostają poddawane ekstremalnym obciążeniom i przeważnie pracują w parach. Uszkodzenie jednego z akumulatorów powinno pociągnąć za sobą wymianę obydwu, które powinny pracować w zbliżonych warunkach zewnętrznych, ale też i podobnym układzie parametrów. Pamiętajmy również, że akumulator rozruchowy to nie podręczna elektrownia do zasilania tymczasowego domy, „dyskoteki”, lampek czy dodatkowych kolumn nagłaśniających wykorzystywanych na parkingach. Jeśli kierowca chce to wszystko mieć, to powinien rozważyć zakup dodatkowego akumulatora głębokiego wyładowania, jak np. Galaxy Voyager, zwykle stosowany w łodziach, czy kamperach.

Na progu sezonu zimowego kontrola stanu akumulatora, niejednokrotnie skutkująca jego wymianą, jest czymś obowiązkowym. Jak często - statystycznie - wymieniane są akumulatory w pojazdach ciężarowych?

Generalnie długość życia akumulatora zależy od ilości cykli, które akumulator przepracował, oraz głębokości tych cykli i nie jest to ściśle powiązane z czasookresem jego użytkowania. Jeżeli akumulator jest eksploatowany w wysokim stopniu naładowania i nie jest dopuszczany do głębokiego rozładowania jego czas życia jest bardzo długi i jest to wartość rzędu kilku, a nawet kilkunastu tysięcy cykli. To bardzo istotne by nie dopuszczać do rozładowania akumulatora. Szczególnie zimą zdarza się niektórym kierowcom wymontować akumulator z pojazdu i pozostawić go bez używania. Pamiętajmy, że przechowywanie akumulatora z napięciem poniżej 12,5 V prowadzi do jego trwałego zasiarczenia. I nie wierzmy tym, którzy twierdzą, że w przypadku akumulatorów ciężarowych oczywiście akumulator jest narażony na głębsze rozładowanie. Przy pracy cyklicznej na poziomie do 70% stopnia naładowania, akumulator wytrzymuje powyżej 1200 cykli. Natomiast przy pracy cyklicznej wykorzystującej 100% pojemności, czyli przy całkowitym rozładowaniu akumulatora i jego ponownym ładowaniu akumulator wytrzymuje około 200 cykli. Podsumowując, długość życia akumulatora i czasookres jego wymiany zależy w głównym stopniu od charakterystyki pracy pojazdu, w którym pracuje. Musimy również zdawać sobie sprawę, że nawet kilkudniowe uszkodzenie układu ładowania i przekraczanie dopuszczalnych napięć może trwale uszkodzić akumulator, podobnie gdy doprowadzamy do jego bardzo głębokiego rozładowania.

W jaki sposób użytkownicy pojazdów użytkowych "szkodzą" swoim akumulatorom? Co można robić zimą, by o nie, mówiąc najprościej, odpowiednio zadbać?

Nieprawidłowe działanie akumulatora to jedna z głównych przyczyn, przez które w mroźny poranek samochód „odmawia nam posłuszeństwa”. Kłopoty zaczynają się już przy temperaturze 0 st. C – w takich warunkach nawet nowy i pełnosprawny akumulator zmniejsza swoją pojemność o około 15%. Zadbanie o akumulatora to po prostu kontrola stanu napięcia i poziomu elektrolitu. Prawidła wartość napięcia leży w zakresie 12,5 – 13V. Jeśli spada ono poniżej 12,5V akumulator trzeba doładować. Prawidłowe napięcie ładowania wynosi 13,8 – 14,4V. W akumulatorach obsługowych równie ważne jest kontrolowanie stanu elektrolitu, czyli sprawdzanie jego poziomu i gęstości. Niedobór elektrolitu uzupełniamy wodą demineralizowaną. Bardzo ważne by nie użyć zwykłej wody, gdyż zawiera ona wiele minerałów, które po dostaniu się do elektrolitu będą powodowały bardzo szybkie samowyładowanie się akumulatora. Będziemy obserwowali spadek mierzonego napięcia. Gęstość elektrolitu badamy specjalnym urządzeniem, areometrem i ze względów bezpieczeństwa lepiej pozostawić tę czynność fachowcom w warsztacie, a w domowych warunkach opierać się na pomiarze napięcia.