Choć kraje UE poddają recyklingowi coraz więcej odpadów z tworzyw sztucznych, ilość odpadów nadal rośnie. Przez długi czas duża część odpadów trafiała do Chin, ale kraj ten postawił temu tamę.
W 2022 r. każda osoba mieszkająca w UE wytworzyła średnio 36,1 kilograma odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych, czyli o prawie 8 kilogramów więcej niż w 2012 roku. Całkowita ilość odpadów z tworzyw sztucznych wytworzonych w UE w 2022 r. wyniosła 16,16 miliona ton. Z tego 6,58 miliona ton, czyli 40,7%, zostało poddanych recyklingowi. Drugą najczęściej wykorzystywaną metodą jest odzysk energii, czyli przekształcanie odpadów poprzez spalanie lub inne procesy w użyteczne ciepło, energię elektryczną lub paliwo (35%).
W 2023 r. około 1,3 miliona ton odpadów z tworzyw sztucznych zostało wyeksportowanych poza UE w celu ich przetworzenia. Przyczyny eksportu to m.in. brak odpowiednich zasobów technologicznych, infrastrukturalnych lub finansowych do przetwarzania tych odpadów lokalnie.
Co się zmieniło?
Wcześniej duża część eksportowanych odpadów trafiała do Chin, ale restrykcje dotyczące importu plastiku wprowadzone przez Chiny znacząco to ograniczyły. W lutym 2024 r. Parlament zatwierdził bardziej rygorystyczne wymogi dotyczące wywozu odpadów poza UE. Przepisy zabraniają eksportu odpadów z tworzyw sztucznych do krajów, które nie należą do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). Zasady eksportu odpadów z UE do krajów trzecich będą odtąd bardziej rygorystyczne. Eksport odpadów z tworzyw sztucznych do krajów nienależących do OECD zostanie zakazany w ciągu dwóch i pół roku od wejścia w życie rozporządzenia, podczas gdy eksport do krajów OECD będzie podlegał bardziej rygorystycznym warunkom.
W UE wymiana informacji i danych dotyczących przemieszczania odpadów zostanie zdigitalizowana za pośrednictwem centralnego centrum elektronicznego w celu poprawy sprawozdawczości i przejrzystości. Przemieszczanie odpadów przeznaczonych do utylizacji w innym kraju UE będzie dozwolone tylko w wyjątkowych okolicznościach. Surowsze przepisy mają stanowić zachętę do wdrożenia obiegu zamkniętym – w przypadku części samochodowych z tworzyw sztucznych, oznacza to naprawę zamiast wymiany na nowe.
Rozmaitość surowców komplikuje proces recyklingu
W 2019 r. plastik odpowiadał za emisję 1,8 miliarda ton gazów cieplarnianych, co stanowiło 3,4% globalnych emisji. Znaczna część tych emisji pochodziła z produkcji tworzyw sztucznych i ich przetwarzania z paliw kopalnych. Oczekuje się, że do 2060 r. emisje związane z całym cyklem życia plastiku potroją się. Większość emisji pochodzi z produkcji plastiku (63%), kolejne 22% z jego przetwarzania na produkty, a 15% z unieszkodliwiania odpadów na końcu cyklu życia (głównie ze spalania). Wskaźniki recyklingu odpadów z tworzyw sztucznych w krajach UE znacznie się różnią: w 2022 r. najwięcej recyklingu odnotowano na Słowacji (59,6%), w Belgii (54,2%) i Niemczech (51,1%), natomiast najniższe wskaźniki zaobserwowano na Malcie (16,4%), w Danii (23,5%) i we Francji (25,2%). W Polsce było to 46,3%.
Fot. Parlament Europejski
Komentarze (0)