Części i regeneracja

Co się dzieje, gdy trą o siebie niesmarowane tłoki, pierścienie tłokowe i gładź cylindra? Jakie skutki może mieć praca silnika na zbyt bogatej mieszance i zakłócenia spalania? Na te i inne pytania odpowiadają eksperci MS Motorservice.

Otarcia spowodowane niedostatecznym smarowaniem moga wystepowac także przy wystarczajacym luzie miedzy cylindrem i tłokiem. Następuje tutaj, często tylko lokalnie, zerwanie filmu olejowego wskutek wysokiej temperatury lub zalania paliwem. W takich miejscach trą o siebie pozbawione smarowania powierzchnie tłoków, pierscieni tłokowych i gładzi cylindra. Szybko powoduje to otarcia na  powierzchniach. Podobne zjawisko występuje jezeli między tłokiem i cylindrem wskutek niedoboru oleju nie powstaje wystarczający film olejowy.

Charakterystyczne cechy otarcia spowodowanego niedostatecznym smarowaniem:

W przypadku całkowitego braku filmu olejowego:

Wasko ograniczone, bezprzejsciowe otarcia, o silnie zaznaczonej ciemnej powierzchni.

W przypadku niedoboru oleju
Oznaki identyczne jak opisane wyzej, z wyjątkiem ciemnej powierzchni. Powierzchnia otarć jest praktycznie metalicznie czysta i nie ma ciemnego zabarwienia. Deficyt oleju dotyczy całej powierzchni cylindra. Dlatego też na tłoku juz w stadium początkowym można często znaleźć otarcia, zarówno na stronie górnej, jak i dolnej.

Otarcia spowodowane niedostatecznym smarowaniem na tłoku

• Otarcia na trzonku tłoka po stronie górnej, częściowo sięgają do strefy pierścienia tłokowego.
• Lekkie otarcia po stronie dolnej.
• Powierzchnia otarć jest jasna, prawie metalicznie czysta.

Między tłokiem otworem cylindra występuje krytyczny brak smarowania. Prawie metalicznie czysta powierzchnia otarć wskazuje, że w momencie powstania otarcia film olejowy jeszcze występował, ale jego jakość była już znacznie zredukowana. Ze względu na niewielki stopień uszkodzenia chodzi tu o przejściowy niedobór oleju albo o początkowe stadium uszkodzenia. Dalsza eksploatacja silnika spowodowałaby jeszcze poważniejsze uszkodzenia.

WSKAZÓWKA

W przypadku tego rodzaju otarć, spowodowanych niedostatecznym smarowaniem, uszkodzenie znajduje się zawsze w okolicy trzonka tłoka, czyli tam, gdzie w przypadku nieuszkodzonego eksploatowanego tłoka widać normalny obraz zużycia.

Niedostateczne smarowanie wskutek następujących przyczyn:

• Za mała ilość oleju silnikowego.
• Za niskie ciśnienie oleju w silniku (pompa oleju, zawór nadciśnieniowy itd.): Z punktów łożyskowania wału korbowego wydzielana jest za mała ilość oleju. Na gładź cylindra, która jest smarowana rozpryskowo olejem z wału korbowego, dostaje się niedostateczna ilość oleju.
• Awaria wtryskiwacza oleju w układzie chłodzenia tłoka.

Jednostronne otarcie trzonka tłoka tylko po stronie górnej

• Duże, ciemno zabarwione otarcia z silnie uszkodzoną powierzchnią po stronie górnej tłoka.
• Naprzeciwległa strona trzonka tłoka bez uszkodzeń.
• Strefa pierścienia tłokowego w stadium początkowym przeważnie bez uszkodzeń.

Są to typowe otarcia spowodowane niedostatecznym smarowaniem, które przeważnie występują na stronie górnej, rzadziej na stronie dolnej. Uszkodzenie powstaje wskutek zerwania filmu olejowego tylko na jednej połowie cylindra. Przyczyną jest lokalny brak smarowania albo przegrzanie odpowiedniej strony cylindra. Przyczyną uszkodzenia nie może być jednak niedostateczny luz, ponieważ mimo dużych otarć na przeciwległej stronie nie ma otarć po stronie dolnej.

• Częściowe załamanie chłodzenia wskutek niedoboru czynnika chłodzącego, pęcherzyków powietrza, osadów brudu i innych zakłóceń w układzie chłodzenia.
• W przypadku cylindrów żeberkowych zewnętrzne osady brudu mogą doprowadzić do lokalnych przegrzań, a przez to do zerwania filmu olejowego.
• W przypadku silników chłodzonych powietrzem: uszkodzone, brakujące lub nieprawidłowo zamontowane owiewki cylindrów.
• Awaria wtryskiwacza oleju w układzie chłodzenia tłoka.
• Za niskie ciśnienie oleju: niedostateczne smarowanie strony górnej cylindra w przypadku korbowodów z wtryskiwaczami oleju.
• Niedostateczne smarowanie bardziej obciążonej strony górnej cylindra wskutek rozcieńczenia oleju albo niedostosowanej do warunków eksploatacji jakości oleju.

Wąskie, ostro ograniczone, podłużne zatarcia na trzonku tłoka, zamiast normalnego obrazu zużycia tłoka.

Niespalone paliwo skrapla się na gładzi cylindra i rozcieńcza albo nawet całkowicie zmywa film olejowy. Powoduje to zniszczenie warstwy smarnej między współpracującymi ze sobą elementami, czyli tłokiem i otworem cylindra, co skutkuje wydłużonymi, wąskimi zatarciami. Strefa pierścienia tłokowego nie wykazuje przeważnie uszkodzeń.

WSKAZÓWKA

W przypadku zatarć spowodowanych przez paliwo uszkodzenie występuje na nośnych częściach trzonka tłoka. Jeżeli tłok nie jest uszkodzony, wykazują one normalny obraz zużycia.

• Silnik pracuje na zbyt bogatej mieszance, zakłócenia spalania wskutek błędów w układzie sterowania mieszanką lub instalacji zapłonowej.
• Niepełne spalanie wskutek niedostatecznego sprężenia.
• Uszkodzenie lub zbyt długa praca układu rozruchu zimnego silnika (silnik gaźnikowy).
• Rozcieńczenie oleju wskutek częstej jazdy po krótkich odcinkach albo zbyt bogatej mieszanki.