Diagnostyka

– okręgowa stacja kontroli pojazdów (O-SKP)

Samochody ciężarowe, tak jak i osobowe wymagają stałej obsługi i doraźnych napraw. Zgodnie z obowiązującymi przepisami podlegają one również okresowym, obligatoryjnym badaniom technicznym, potwierdzającym ich przydatność i zdolność do bezpiecznego uczestnictwa w ruchu drogowym.

Ze względu na wymiary pojazdów oraz wymagania związane z nieco odmiennym sprzętem badawczo-kontrolnym, badania techniczne samochodów ciężarowych i pojazdów użytkowych nie mogą być wykonywane w stacji kontroli pojazdów o podstawowym zakresie badań pojazdów (P-SKP). Do badań technicznych samochodów ciężarowych i pojazdów użytkowych niezbędne są większe obiekty oraz inny sprzęt diagnostyczny. Warunki takie i uprawnienia posiadają jedynie okręgowe stacje kontroli pojazdów (O-SKP). Aktualne zasady działania SKP i ich wyposażenia reguluje rozporządzenie Ministra Transportu i Budownictwa z 10 lutego 2006 roku oraz ustawy z 20 czerwca 1997 roku i 21 kwietnia 2005 roku. Zgodnie z tymi przepisami, obiekt O-SKP musi posiadać przelotowe stanowisko kontrolne posiadające:
- poziomą powierzchnię przeznaczoną bezpośrednio do prowadzenia badań technicznych pojazdów, tzw. ławę pomiarową;
- powierzchnię roboczą (powierzchnię znajdującą się po obu stronach ławy pomiarowej lub podnośnika o szerokości co najmniej 0,7m na stronę, bez elementów konstrukcji budowlanych i zamontowanych na stałe urządzeń i przyrządów);
- powierzchnię pomocniczą do ustawienia urządzeń i przyrządów kontrolno-pomiarowych (o łącznej szerokości co najmniej 1m, niekoniecznie symetrycznej);
- kanał lub urządzenie do podnoszenia całego pojazdu;
- wyposażenia kontrolno-pomiarowe;
- wyposażenie technologiczne.



Na zewnątrz obiektu zapewnione muszą być dla pojazdów oczekujących na przegląd techniczny co najmniej dwa miejsca parkingowe. Długość stanowiska kontrolnego musi być o 2 m większa niż długość kanału i 1,5 niż podnośnika unoszącego cały pojazd. Szerokość stanowiska kontrolnego (bez powierzchni pomocniczej) nie może być mniejsza niż wymagana szerokość ławy pomiarowej (4,2 m) powiększonej o szerokość powierzchni roboczych (1m), czyli 5,2 m. Wysokość pomieszczenia stanowiska kontrolnego w obszarze wyznaczonym wzdłuż osi tego stanowiska na szerokości co najmniej 3 m dla stacji wyposażonych w kanał wynosić musi co najmniej 4,2 m, a dla stacji z podnośnikiem 5,7 m. Wymiary bramy wjazdowej i wyjazdowej stanowiska kontrolnego nie mogą być mniejsze niż 4,1 dla wysokości i 4 m dla szerokości. Minimalna długość ławy pomiarowej musi wynosić 8m. Ława pomiarowa musi mieć długość co najmniej 8 m. Jej szerokość pomiędzy dwoma krawędziami zewnętrznymi nie może być mniejsza niż 2,8 m. Rozstaw krawędzi wewnętrznych odpowiadać powinien szerokości kanału. Ze względu na dokładność wykonywanych na niej pomiarów, ława pomiarowa musi być pozioma, a możliwe odchylenia od poziomu nie może przekroczyć 4 mm/m. W przypadku zastosowania podnośnika, może on stanowić część ławy pomiarowej, a jego płyty najazdowe muszą spełniać ww. warunki. Długość kanału mierzona na poziomie ławy pomiarowej, pomniejszona o długość schodów musi mieć co najmniej 12 m, a w przypadku badań technicznych samochodów ciężarowych z przyczepami 18m. Kanał powinien mieć szerokość na poziomie ławy pomiarowej od 0,7, do 1m. Szerokość przejścia w świetle kanału musi wynosić 0,75 m (dopuszczalne jest zwężenie przejścia do 0,5m np. pomiędzy segmentami urządzenia rolkowego, zabudowanego w kanale). Głębokość kanału musi wynosić od 1,3 m do 1,8 m (optymalnie 1,63 m).

Kanał musi posiadać:
- odprowadzenie ścieków;
- zintegrowany system wentylacji i oświetlenia;
- oświetlenie rozproszone miejsca pracy oraz oświetlenie skupione w formie lampy przenośnej o bezpiecznym napięciu zasilania;
- półki wewnętrzne;
- urządzenie do unoszenia osi pojazdu o udźwigu 115 kN.

Stanowisko kontrolno-pomiarowe O-SKP musi zawierać:
- urządzenie do oceny prawidłowości ustawienia kół jezdnych pojazdu;
- przyrząd do pomiaru ustawienia i światłości świateł pojazdu;
- urządzenie rolkowe lub urządzenie płytowe (najazdowe) do kontroli działania hamulców,
- przyrząd do pomiaru i regulacji ciśnienia powietrza w ogumieniu pojazdu;
- przyrząd do pomiaru w szybach pojazdu współczynnika przepuszczalności światła;
- dymomierz;
- wieloskładnikowy analizator spalin silników o zapłonie iskrowym;
- miernik poziomu dźwięku;
- przyrząd do kontroli złącza elektrycznego pojazd-przyczepa;
- przyrząd do wymuszania kontrolowanego nacisku na mechanizm sterowania hamulcem najazdowym przyczepy;
- urządzenie do wymuszania szarpnięć kołami jezdnymi pojazdu;
- czytnik informacji diagnostycznych do układu EOBD/OBD II;
- opóźnieniomierz do kontroli działania hamulców;
- zestaw narzędzi monterskich;
- podstawowy zakres przyrządów mierniczych ogólnego przeznaczenia;
- przyrząd do pomiaru ustawienia geometrii ustawienia kół i osi pojazdów samochodów o dmc poniżej 3,5 t;
- przyrząd do pomiaru ustawienia geometrii ustawienia kół i osi pojazdów samochodów o dmc powyżej 3,5 t;
- komplet kluczy dynamometrycznych w zakresie od 20 do 400 Nm;
- urządzenie do kontroli skuteczności tłumienia drgań zawieszenia pojazdu o dmc do 3,5 t;
- elektroniczny detektor gazów do kontroli nieszczelności instalacji gazowej.

O-SKP musi być wyposażona w następujące wyposażenie technologiczne:
- ogólne oświetlenie elektryczne;
- punkty poboru energii elektrycznej z możliwością poboru mocy wystarczającej do zasilania eksploatowanych urządzeń i przyrządów o napięciu: 230 V, 380V oraz bezpiecznym 12 V i 24 V;
- instalację sprężonego powietrza o minimalnym ciśnieniu roboczym wynoszącym 0,6 Mpa;
- naturalną wentylację;
- nawiewno-wyciągową wentylację mechaniczną zapewniającą dodatkową awaryjną wymianę powietrza z otoczeniem;
- alarmowy czujnik tlenku węgla (CO), który powinien zapewnić w trybie awaryjnym automatyczne uruchomienie wentylacji;
- indywidualny wyciąg spalin z końcówkami na rury wydechowe, o wydajności dostosowanej do rodzaju badanych pojazdów;
- ogrzewanie pomieszczenia.

W przypadku O-SKP prowadzącej badania techniczne pojazdów przystosowanych do zasilania gazem, w obiekcie muszą być zainstalowane czujniki gazu:
- płynnego (propan-butan) – LPG – zainstalowany jak najniżej posadzki stanowiska (jeżeli jest ono wyposażone w kanał, to musi się on znajdować w kanale, jak najniżej jego podłogi);
- ziemnego (metan) – CNG – zamocowany jak najwyżej pod sufitem.

Stanowisko zewnętrzne O-SKP przeznaczone do pomiarów hałasu zewnętrznego i głośności sygnału dźwiękowego powinno znajdować się na zewnątrz pomieszczenia stacji i być wolne od wyraźnych przeszkód akustycznych. Wymiary stanowiska akustycznego nie mogą być mniejsze niż 8,5m na 16,5 m.
Do prowadzenia badań na O-SKP uprawnieni są diagności posiadający wyższe wykształcenie techniczne o specjalności samochodowej i 2 lata praktyki w stacji obsługi pojazdów lub w zakładzie czy warsztacie naprawy pojazdów na stanowisku naprawy lub obsługi pojazdów, lub średnie wykształcenie techniczne o specjalności samochodowej i 4 lata praktyki w stacji obsługi pojazdów lub w zakładzie czy warsztacie naprawy pojazdów na stanowisku naprawy lub obsługi pojazdów, ukończone szkolenie zgodne z obowiązującym programem szkolenia oraz zdany z wynikiem pozytywnym egzamin kwalifikacyjny.

mgr Andrzej Kowalewski