Diagnostyka

Wraz z upowszechnieniem elektronicznych układów sterowania wzrosła liczba i znaczenie czujników montowanych w nowoczesnych pojazdach. Obecnie czujniki mimo niepozornego wyglądu stanowią równoprawną część silnika. Dzieje się tak dlatego, że elementy te stanowią dla systemu mikroprocesorowego jedne źródło informacji o aktualnym stanie jego pracy. Bez kluczowych sygnałów takich jak informacja o położeniu wału korbowego czy ciśnieniu paliwa w systemach wtrysku bezpośredniego praca silnika sterowanego elektronicznie staje się niemożliwa.

Właśnie dlatego diagnostyka czujników stała się dziś bardzo istotnym zagadnieniem. Niestety, jak pokazuje praktyka serwisów, są z tym ciągle kłopoty. Powodów jest wiele, a wymienić należy choćby brak rozumienia zasad funkcjonowania nowoczesnego silnika, trudności w dostępie do danych serwisowych, a także niefachowe naprawy i modyfikacje służące maskowaniu usterek i unikaniu wymiany drogich lub kłopotliwych elementów.

Jakimi metodami na co dzień posługują się serwisanci?

Podstawową metodą są mechanizmy autodiagnostyki sterownika (kody błędów oraz odczyt parametrów roboczych). Ten sposób postępowania teoretycznie powinien być metodą wystarczającą, ale praktyka pokazuje, że jest inaczej. Po pierwsze, poprawność pomiaru jest uzależniona od poprawności działania sterownika i instalacji elektrycznej. Po drugie sterownik nie zawsze ma dane wystarczające do wskazania konkretnej usterki, a zgłaszane błędy bywają mylące. Wreszcie są sytuacje, w których celowo zmodyfikowano sterownik aby nie zgłaszał kodów błędów. Skuteczną metodą diagnostyki czujników okazuje się oscyloskop, jednak jest to narzędzie specjalistyczne, a umiejętność praktycznego korzystania z niego jest ciągle rzadkością.

Niejednokrotnie diagnosta zostaje z multimetrem w ręku i często po omacku próbuje znaleźć usterkę nierzadko nie znając dokładnie wyprowadzeń oraz rodzaju badanego elementu. Konsekwencją bezradności serwisów jest stosowanie metody prób i błędów, która oprócz generowania dodatkowych wydatków często zwiększa ryzyko uszkodzenia innych sprawnych elementów.

Rozwiązaniem są dedykowane testery do diagnostyki czujników. Przykładem takiego testera jest urządzenie QST-5 produkcji DeltaTech Electronics. Tester ten jest uniwersalnym narzędziem, które obsługuje wiele rodzajów popularnych czujników, takich jak jak pasywne indukcyjne, aktywne Halla, potencjometry, termistory, czujniki ciśnienia, spalania stukowego, dwupozycyjne. Urządzenie podłączamy do testowanego czujnika za pomocą trzech ponumerowanych końcówek. Co niezwykłe, nie jest konieczna znajomość wyprowadzeń czujnika więc końcówki podłączamy w sposób dowolny. Następnie wystarczy wybrać interesujący nas czujnik z listy, a urządzenie samo wskaże wyprowadzenia oraz wariant (np. indukcyjny/Halla) danego czujnika.

Jednocześnie z wyświetlacza możemy odczytać takie parametry jak np. rezystancja, pojemność, indukcyjność czy prąd pobierany przez czujnik (różne parametry są dostępne dla poszczególnych rodzajów czujników).

Kolejnym etapem jest zasilenie czujnika i przeprowadzenie testu funkcjonalnego, polegającego na obserwacji parametrów sygnału wyjściowego (jak napięcie czy częstotliwość) w warunkach pracy. W ten sposób uzyskujemy potwierdzenie, że czujnik działa i generuje sygnały wyjściowe w określony sposób. Co niezwykle cenne, taki pomiar możemy przeprowadzić w dowolnej sytuacji, także poza pojazdem, ponieważ urządzenie samo zasila badany element.

Ciekawym dodatkiem jest aplikacja dla systemy Android. Z jej pomocą możemy uzupełnić wyniki pomiaru o dane takie jak np. numer części i model samochodu oraz opcjonalnie zdjęcie i zapisać na urządzeniu mobilnym. Daje to możliwość utworzenia własnej bazy przebadanych czujników. Dodatkową funkcjonalnością jest zdalny ekran pomiarowy. W ten sposób możemy obserwować parametry testu czujnika którego umiejscowienie w pojeździe czyni taki pomiar niewygodnym czy wręcz niemożliwym.

Wszystkie te cechy czynią urządzenie niezwykle łatwym w obsłudze. Jednocześnie jest ono bezpieczne i nawet użycie przez niedoświadczonego użytkownika nie wiąże się z ryzykiem uszkodzenia drogiej elektroniki. Dzięki temu tester doskonale nadaje się dla osób początkujących, ułatwiając im pierwsze kroki w diagnostyce czujników. Z kolei dla doświadczonych w tej dziedzinie będzie to doskonałe narzędzie wstępnej oceny elementu, pozwalające uniknąć bardziej skomplikowanych i czasochłonnych pomiarów w sytuacji kiedy nie jest to niezbędne.