Diagnostyka

– diagnoza Climatronic w Audi A4

Hella zaoferowała warsztatom System Danych i Diagnozy Hella DDS. Składa się on z dwóch części: informacji technicznej Hella DDS100 oraz urządzenia testującego Hella DDS200. Badając klimatyzację Audi A4 będziemy mieli możliwość poznania możliwości testera DDS200.

Rozpoczynając pracę z Hellą DDS, należy wybrać w panelu sterowania badany pojazd. W naszym przypadku będzie to Audi, seria modelu A4 (1995-2001), model- A4 2,5 TDI, silnik- AFB, rodzaj- 8D, rok- 2000. Zanim rozpocznie się diagnozę pojazdu warto zapoznać się z “Krótkimi informacjami” przygotowanymi przez Hellę. Są to informacje o często spotykanych usterkach w obsługiwanym właśnie pojeździe. Może się okazać, że usterka z którą się spotkaliśmy jest znana i Hella opracowała informację jak ją rozpoznać, potwierdzić odpowiednim badaniem oraz jak usunąć. Otwierając zakładkę “Krótkie inf.” pokazują się cztery grupy. My zaglądamy do Systemów termicznych. Można tu przeczytać o utracie czynnika chłodniczego w powodu nieszczelnego parownika; nieszczelności czujnika poziomu cieczy chłodzącej silnik, która w konsekwencji może prowadzić do uszkodzenia wiązki elektrycznej oraz sterownika silnika; niewłaściwym działaniu czujnika temperatury powietrza zasysanego do kabiny (rys. 1) i w konsekwencji złej regulacji temperatury kabiny oraz kilku innych, mogących wystąpić usterkach w badanym Audi.



Rys.1. Porada techniczna dotycząca usterki czujnika temperatury podpowiada gdzie szukać problemów działania klimatyzacji, nawet gdy sterownik nie zanotuje żadnego błędu.

Kolejną czynnością jest połączenie testera diagnostycznego Hella DDS200 ze sterownikiem klimatyzacji i odczytaniem informacji w nim zawartych. Aby to wykonać, należy wybrać zakładkę “Diagnoza” i wybrać “Diagnoza” spośród dostępnych opcji. Pojawi się wtedy lista sterowników możliwych do skontrolowania w testowanym przez nas aucie. Z listy podanych sterowników należy wybrać Klimatyzacja (AC) - Sterownie klimatem - Climatronic (rys. 2). Dzięki takiemu wyborowi, ze sterownikiem Climatronic połączymy się specjalnie przygotowanym programem posiadającym najwięcej opcji diagnostycznych. Dla kontroli wszystkich sterowników pojazdu możemy użyć funkcji “Scan”. Zostaną wtedy sprawdzone wszystkie sterowniki zamontowane w pojeździe i otrzymamy raport o błędach zanotowanych w każdym ze sterowników.



Rys. 2. Systemy dostępne do diagnozy w testowanym Audi A4. “Scan” służy do sprawdzenia wszystkich zamontowanych w pojeździe sterowników.

Po wybraniu “Climatronic” pojawia się funkcja diagnozy oznaczona OBD. Należy na nią kliknąć w celu uruchomienia diagnozy. System podpowie jakie są warunki połączenia oraz gdzie znajduje się gniazdo diagnostyczne pojazdu. Po wykonaniu czynności podłączeniowych, w których należy podpiąć tester do złącza diagnostycznego oraz włączyć zapłon, aby zasilić sterowniki, dochodzi do wymiany informacji między Hella DDS 200 i sterownikiem Climatronic. Można się poruszać w pięciu grupach danych ukrytych pod ikonami:

Odczyt błędów ze sterownika
Pojawia się tabela z listą błędów zanotowanych w pamięci sterownika. W naszym przypadku pojawił się błąd czujnika temperatury zewnętrznej (rys. 3) wraz z informacją, że jest to usterka aktualnie występująca – błąd stały oraz przyczyną usterki – zwarcie z biegunem dodatnim lub obwód otwarty. Informacje o błędzie należy zarchiwizować dla klienta. Klikając na ikonę zapis/wydruk przechodzimy do formularza zapisu błędu. Wpisujemy w nim dane klienta i drukujemy lub zapisujemy formularz dla późniejszego wydruku. Zostaje on zarchiwizowany we wskazanym przez nas miejscu w formacie PDF (rys. 4).



Rys. 3. Informacja o błędzie zapisana w pamięci sterownika.



Rys. 4. Zapisany do archiwum dokument o występującej usterce.



Rys. 5. Błędne wskazanie z czujnika temperatury zewnętrznej: wyliczona temperatura zewnętrzna 22OC, temperatura zewnętrzna –49OC potwierdzające błąd zapisany w sterowniku.

Ponieważ jest to błąd o statucie STAŁY, należy interpretować go jako usterkę aktualnie występującą. Gdyby statut brzmiał NIECIĄGŁY (chwilowy), oznaczałby, że usterka kiedyś wystąpiła, lecz obecnie układ jest sprawny. Naszą usterkę musimy potwierdzić. Wykorzystujemy w tym celu parametry pracy sterownika (dane czasu rzeczywistego).


Odczyt parametrów sterownika
Parametry to dane wejściowe i wyjściowe ze sterownika. W tych danych odszukać musimy informację pochodzącą z czujnika temperatury zewnętrznej (rys. 5).
Czujnik temperatury zewnętrznej wskazuje –49oC, gdy na zewnątrz jest +22oC. Okablowanie czujnika nie wskazuje usterek. Dla potwierdzenia usterki samego czujnika zastąpiono go symulatorem. Wskazania w sterowniku Climatronic reagują na symulator, co potwierdza uszkodzenie i konieczność wymiany czujnika.
Wśród parametrów pracy systemu otrzymujemy m.in.:
- wartości napięć w sterowniku i na sprzęgle sprężarki,
- temperatury powietrza zewnętrznego, zasysanego do układu wentylacji i w dyszach nawiewowych do wnętrza kabiny oraz temperaturę podawaną do zestawu wskaźników kierowcy. Część z nich określona jako wartość żądana lub wyliczona oraz aktualna,
- ustawienie wydatku wentylatora powietrza,
- włączenie/wyłączenie sprężarki klimatyzacji,
- ustawienie klap regulacji temperatury, rozdziału nadmuchu, recyrkulacji jako wartości docelowe i aktualne,
- informacje o: prędkości jazdy, prędkości silnika, ilości płynu chłodzącego silnik, o włączeniu ogrzewania postojowego itp.
Wszystkie parametry można wyświetlać jako wartości cyfrowe (bieżące wartości) lub w sposób graficzny (minimalna wartość, maksymalna wartość, i aktualna wartość) oraz wykres przebiegu zmian parametru (rys. 6 a i b). Parametry zostały przedstawione w 11 listach. Jeżeli zestawienie parametrów nie odpowiada diagnoście, może on stworzyć własną listę. Wystarczy, że przejdzie do zakładki Specjalna lista danych i spośród wszystkich dostępnych w sterowniku wybierze te, które aktualnie go interesują. Stworzy w ten sposób własną listę o oznaczeniu X i będzie mógł obserwować jej parametry zarówno cyfrowo, jak i graficznie.






Rys. 6. Sposób wyświetlania parametrów pracy systemu: a - cyfrowy, b – graficzny pozwalający lepiej obserwować zmiany sygnałów sterujących.

Kasowanie błędów zapisanych w sterowniku
Po potwierdzeniu uszkodzenia czujnika temperatury zewnętrznej i jego wymianie, należy odczytać stan błędu zapamiętanego przez sterownik. Jego wartość powinna brzmieć “nieciągły”, co oznacza, że usterka czujnika została usunięta. Teraz trzeba wykasować przechowywaną w pamięci sterownika informację, że błąd taki występował.

Aktywacje
Dzięki tej funkcji można uruchamiać elementy wykonawcze (rys. 7), np. wysterować poszczególne klapy, sprężarkę, wentylator, wskaźnik temperatury itp.

Regulacja systemu
To bardzo ważne narzędzie do naprawy Climatronic. Dzięki niemu można przywrócić prawidłowe działanie rozregulowanej klimatyzacji. Do rozregulowania może dochodzić np. w wyniku zwiększonych oporów na osiach klap sterujących. Sterownik wysyła sygnał, żeby klapa się przesunęła i pamięta na którym kroku klapa się znajduje. Tymczasem zablokowana klapa nie przesuwa się i powstaje “przekłamanie”. Sterownik zna inne położenie klap niż jest w rzeczywistości i ma trudności z prawidłową regulacją parametrów. W takim przypadku należy ustawić system na nowo. W przypadku badanego Audi dostępną mamy regulację: silniczek nastawnika. Po jej wybraniu dostępna jest instrukcja przeprowadzenia regulacji (rys. 8). Postępując zgodnie z instrukcją dokonujemy wyzerowania zastawów klap sterujących.



Rys. 7. Dzięki Helli DDS 200 można sprawdzić pracę elementów wykonawczych, np. sprężarki czy wentylatora.



Rys . 8. Postępując zgodnie z warunkami regulacji systemu, można wyzerować błędne nastawy i przywrócić system do prawidłowego działania.

Korzystaliśmy z urządzenia diagnostycznego Hella DDS200. Pozostaje jeszcze druga część systemu, czyli Hella DDS100. Ze schematu znajdującego w Hella DDS100 można wyczytać, że w procesie sterowania klimatyzacją biorą udział dwa sterowniki: silnika i climatronic. Kontrolowaliśmy climatronic. Pamiętać należy, że sterownik silnika może blokować pracę sprężarki. Musimy połączyć się ze sterowaniem silnika i sprawdzić czy są tam zanotowane błędy oraz jakie są sygnały dotyczące klimatyzacji. W przypadku badanego Audi A4 nie zanotowano żadnych błędów i sterownik nie blokował pracy klimatyzacji. Informacje zawarte w Hella DDS100 oraz możliwości diagnostyczne Hella DDS200 pozwalają w kompleksowo przeprowadzić diagnozę pojazdów wyposażonych w klimatyzację. W podobny sposób są też opracowane inne działy obsługi pojazdu: dane przeglądowe, elektronika i oświetlenie.

Jarosław Pieniek
Wega