Diagnostyka

Pojazdy samochodowe wyposażone są w światła gwarantujące odpowiednie oświetlenie drogi podczas jazdy po zmierzchu. Jest to konieczne dla zapewnienia bezpieczeństwa użytkownikowi ruchu drogowego oraz innym uczestniczącym w nim pojazdom. Wpływają one również w bardzo dużym stopniu na poprawę bezpieczeństwa w ciągu dnia, przede wszystkim przy panujących niekorzystnych warunkach atmosferycznych.

Właściwe i należycie wyregulowane światła zapewniają dobrą widoczność drogi i znajdujących się na niej ewentualnych przeszkód, a jednocześnie nie ograniczają w żaden sposób widoczności innym użytkownikom pojazdów jadących z naprzeciwka. Niewłaściwe ustawienie świateł powoduje nieprawidłowe oświetlenie drogi i oślepianie pozostałych uczestników ruchu drogowego. Występuje najczęściej po wymianie żarówek reflektora i wykonywanych pracach blacharskich nadwozia oraz wymianie elementów zawieszenia, wpływających na wysokość ustawienia nadwozia.

Na co zwrócić uwagę przy ustawianiu świateł?

Kontrola ustawienia świateł jest jedną z czynności wykonywanych w trakcie badań technicznych pojazdu na stacji kontroli pojazdów. Powinna być ona wykonywana każdorazowo, gdy przy lampach pojazdu wykonywane były jakiekolwiek czynności demontażowe. Zgodnie z obowiązującymi przepisami światła drogowe powinny zapewnić oświetlenie drogi na długości minimum 100 m przed pojazdem. Z kolei światła mijania zagwarantować muszą oświetlenie drogi na długości co najmniej 40 m i powinny być asymetryczne, czyli oświetlać drogę po prawej stronie na większą odległość niż po lewej stronie. Dlatego najistotniejszym z parametrów sprawdzanych w trakcie kontroli świateł jest właśnie odpowiedni rozkład światła na drodze.

Warunkiem prawidłowego przeprowadzenia czynności kontroli ustawienia świateł jest jej wykonanie na równej, poziomej posadzce oraz sprawdzenie i ewentualne skorygowanie ciśnienia w kołach. W celu uzyskania wiarygodnych wyników niezbędne jest również zapewnienie obciążenia pojazdu zgodnie z zaleceniami producenta pojazdu.

Kontrola prawidłowości oświetlenia pojazdu w trakcie wykonywania badań technicznych na SKP powinna obejmować:
- sprawdzenie liczby i rodzaju używanych świateł,
- sposób ich rozmieszczenia,
- użytą barwę,
- prawidłowość ich działania,
- położenie granicy światłocienia i innych parametrów określających stan oświetlenia.

Co wpływa na prawidłowość pomiaru?

W celu uzyskania pełnych informacji oraz otrzymania konkretnych parametrów dotyczących świateł samochodowych niezbędne jest zastosowanie wyspecjalizowanego przyrządu kontrolno-pomiarowego. Kolejnym warunkiem przeprowadzenia prawidłowego pomiaru jest ustawienie pojazdu na stanowisku i zapewnienie położenia podłużnej osi samochodu równoległej do osi optycznej przyrządu. Konieczne jest również zapewnienie odpowiednio płaskiej, poziomej powierzchni w miejscu ustawienia przyrządu pomiarowego. Przyrząd umieszczany jest przed reflektorem w odległości 30-70 cm, środek soczewki powinien być oddalony od środka reflektora (w pionie i w poziomie) w odległości maksymalnie 3 cm. Na rynku dostępne są przyrządy, które wyposażone są w opcję pozycjonowania względem pojazdu za pomocą lustra, promieni świetlnych lub wiązki lasera.

Przyrząd do kontroli świateł samochodowych wykorzystuje zjawisko przeniesienia strumienia światła wysyłanego przez reflektor pojazdu na jego ekran. Zastosowanie odpowiedniej soczewki umożliwia zmniejszenie odległości pomiędzy ekranem pomiarowym a poddawanym kontroli reflektorem. Stosowany w trakcie przeprowadzanych badań technicznych na SKP przyrząd musi gwarantować również pomiar natężenia oświetlenia świateł mijania oraz światłości świateł drogowych. 

Narzędzia te są tak skonstruowane, że rzucają na swój ekran obraz strumienia świetlnego odpowiadający temu, który widoczny jest na ekranie oddalonym od reflektora o 10 m. W trakcie pomiaru świateł mijania bęben z podziałką należy ustawić na żądaną wartość (h) podaną przez producenta pojazdu, włączyć światła mijania i sprawdzić, czy granica cienia pokryła się z poziomem i ukośną linią na ekranie. W przypadku kontroli świateł drogowych sprawdzić należy, czy środek plamy świetlnej znalazł się na przecięciu linii ekranu na podstawie wskazań miernika światłości. Ustawienie w kierunku góra-dół kontroluje się, obracając bęben w obie strony, w kierunku lewo-prawo natomiast obracając pokrętłem fotorezystora.

Ustawienie świateł, światłość – o czym jeszcze należy pamiętać?

Poza kontrolą ustawienia świateł wskazane jest również sprawdzenie światłości dla świateł drogowych oraz wykonanie próby oświetlenia światłami mijania. W trakcie pomiaru światłości ekran przyrządu ustawia się w takim położeniu, aby linia pozioma przechodziła przez środek plamy świetlnej. Następnie uruchamia się pomiar, ustawia fotorezystor w punkcie, w którym wskazówka uzyskuje największe wychylenie. Odczyt wartości przeprowadza się dla obu reflektorów. Światłość świateł drogowych powinna wynosić minimum 30 000 cd.