Diagnostyka

Stan techniczny układów jezdnego i kierowniczego ma bardzo istotny wpływ na bezpieczeństwo ruchu i stopień zmęczenia kierowcy. Podczas eksploatacji pojazdu na skutek zużywania i osłabienia mocowania elementów następuje pogorszenie stanu technicznego tych układów. Utrzymanie podczas eksploatacji zalecanych przez producenta pojazdu parametrów ustawienia kół jezdnych zapewnia ich stabilizację, stateczność i kierowalność pojazdu, zmniejszenie zużycia ogumienia, elementów osi oraz paliwa.

Ustawienie koła jezdnego jest zwykle charakteryzowane kątem pochylenia oraz zbieżnością kół danej osi. Koła kierowane są dodatkowo charakteryzowane kątem pochylenia i wyprzedzenia osi zwrotnicy. Parametrami wpływającymi na prawidłową kinematykę toczenia się kół kierowanych są kontrolne i maksymalne kąty skrętu. Również pozostałe parametry decydują o poprawnym działaniu układów jezdnego i kierowniczego oraz mają wpływ na bezpieczeństwo ruchu.
Konstruktorzy pojazdów starają się nadawać kołom jezdnym właściwe ustawienie (płaszczyzna symetrii koła ma być równoległa do toru jazdy pojazdu i prostopadła do nawierzchni jezdni). W rzeczywistych warunkach ustawienie to powinno dotyczyć pojazdu w ruchu. Badania na stanowiskach diagnostycznych odbywają się jednak w warunkach statycznych. Ustawienie kół jest wówczas inne, musi bowiem uwzględniać ich przemieszczenia podczas jazdy. Producenci pojazdów określają doświadczalnie najkorzystniejsze ustawienie kół, uwzględniając głównie bezpieczeństwo jazdy, zużycie ogumienia i paliwa.

Kryteria oceny bezpieczeństwa jazdy
Bezpieczeństwo jazdy w stosunku do układów jezdnego i kierowniczego ocenia się według takich kryteriów, jak stateczność kierunkowa i kierowalność. Ustawienie kół w celu spełnienia tych kryteriów jest problemem złożonym. Producenci pojazdów określają zalecane wartości liczbowe parametrów ustawienia kół jezdnych na podstawie wyników badań prototypów oraz eksploatacyjnych badań trwałościowych. Zalecane wartości stanowią kompromis i obowiązują dla ściśle określonych warunków pomiarów pojazdu na stanowisku diagnostycznym.
Urządzenia płytowe do dynamicznej oceny prawidłowości ustawienia kół jezdnych, które wchodzą w skład linii diagnostycznych, pozwalają jedynie na wstępną ocenę ustawienia kół. Jeżeli w wyniku pomiaru stwierdzono występowanie nadmiernego poślizgu bocznego kół jezdnych, powinno się wykonać dokładną kontrolę kątów ustawienia kół i osi na urządzeniach stanowiskowych przeznaczonych do takich pomiarów.
Współczesne pojazdy samochodowe, rozwijające duże prędkości jazdy, wymagają bardzo precyzyjnego ustawienia kół i osi jezdnych. Takie warunki pomiaru zapewniają przede wszystkim urządzenia komputerowe, w których konstrukcji zastosowano technikę mikroprocesorową. Przyrządy komputerowe różnią się od urządzeń elektronicznych możliwościami pomiarowymi, sposobem przesyłania i przetwarzania danych oraz obsługi. Pełne wersje takich urządzeń umożliwiają pomiar poszczególnych parametrów względem geometrycznej osi jazdy, czyli osi wzdłuż której rzeczywiście porusza się pojazd. Grupa przyrządów komputerowych jest zróżnicowana ze względu na cenę i zastosowane rozwiązania konstrukcyjne związane z pomiarem wielkości geometrycznych.

Urządzenia komputerowe z elektronicznymi głowicami pomiarowymi
Obecnie najbardziej rozpowszechnione są urządzenia komputerowe, w których elektroniczne zespoły pomiarowe (głowice) są mocowane bezpośrednio do kół jezdnych. Konstrukcja zespołów pomiarowych i sposób posługiwania się nimi zależą od rodzaju zastosowanego nośnika informacji o wzajemnym usytuowaniu kół. W przyrządach z kamerami CCD do przekazywania informacji o ustawieniu kół i osi wykorzystuje się promieniowanie podczerwone wysyłane przez kamerę. Ten rodzaj urządzenia jest często stosowany i ciągle doskonalony. Istotną cechą przyrządów do pomiaru ustawienia kół i osi jest sposób przesyłania danych między zespołami pomiarowymi i komunikowania się z centralną jednostką sterującą (komputerem). W obecnie produkowanych urządzeniach komputerowych stosuje się wyłącznie komunikację za pomocą fal radiowych. Ważną sprawą jest również sposób zasilania. W praktyce wykorzystuje się zasilanie przewodowe i zasilanie bezprzewodowe z użyciem akumulatorów.
Konwencjonalne urządzenia komputerowe charakteryzują się tym, że ich elektroniczne zespoły pomiarowe mocowane są za pomocą odpowiednich uchwytów bezpośrednio na kołach jezdnych pojazdu. W zespołach pomiarowych znajdują się czujniki kątów, czyli najważniejsze, najbardziej czułe i najmocniej narażone na wstrząsy, uszkodzenia oraz zanieczyszczenie elementy urządzenia. Drgania, przypadkowe uderzenie, upadek zespołu pomiarowego powodują konieczność wykonania czynności kalibracyjnych lub wymiany uszkodzonych elementów elektronicznych. Dużą niedogodnością związaną z używaniem urządzeń komputerowych z głowicami aktywnymi jest konieczność posiadania wypoziomowanego stanowiska kontrolnego. Znacznym utrudnieniem jest to, że metodyka pomiaru wymusza dokonywanie kompensacji bicia tarczy koła, najczęściej przez uniesienie pojazdu połączone z obracaniem kół jezdnych.

Urządzenia komputerowe z głowicami pasywnymi (system 3D)
Postęp w obszarze konstrukcji przyrządów do pomiaru kątów ustawienia kół i osi jezdnych ma przede wszystkim doprowadzić do zwiększenia dokładności pomiaru, uproszczenia procedur związanych z wykonaniem pomiaru i skrócenia czasu jego trwania. W ostatnich latach producenci proponują nowe rodzaje przyrządów komputerowych, które wykonują pomiary ustawienia kół i osi w systemie 3D. W tych urządzeniach nie występują elektroniczne, wrażliwe na uszkodzenia zespoły pomiarowe zakładane na koła pojazdu. Zamiast nich zastosowano ekrany refleksyjne (głowice pasywne), które nie zawierają układów optycznych ani elektronicznych i nie są źródłem emisji własnych, wytwarzanych przez siebie sygnałów. Są to zespoły bezprzewodowe. Ekrany mocuje się za pomocą uchwytów na kołach tak, aby były zwrócone stroną, która jest pokryta odpowiednim wzorem (figury geometryczne), w kierunku kamer cyfrowych umieszczonych przed pojazdem lub obok niego. Nie jest konieczne spełnienie rygorystycznych wymagań odnoszących się do wypoziomowania stanowiska kontrolnego. Niepotrzebne jest także wykonywanie czasochłonnej kompensacji bicia tarcz kół, często związanej z unoszeniem pojazdu. Do innych zalet tych przyrządów należą: szybkość pomiaru, mały zakres czynności koniecznych do wykonania oraz duża wygoda dla obsługującego.
Pierwsze rozwiązania konstrukcyjne urządzeń komputerowych z głowicami pasywnymi opracowały firmy amerykańskie (John Bean, Hunter). Obecnie takie przyrządy mają w swojej ofercie także producenci europejscy. Urządzenia do pomiaru geometrii ustawienia kół i osi pojazdu w systemie 3D można stosować na stanowiskach kontrolnych zarówno kanałowych, jak i podnośnikowych.
Zasada działania urządzenia w systemie 3D jest oparta na trójwymiarowym modelowaniu podwozia samochodu (patent firmy John Bean). Płaszczyzna podwozia jest określana przez wyznaczenie położenia punktów środkowych czopów osi kół. W tych miejscach koła są przyporządkowane do pojazdu. Płaszczyzna każdego koła jest geometrycznie powiązana z płaszczyznami innych kół oraz z płaszczyzną podwozia, wspólną dla wszystkich kół. Takie powiązanie umożliwia wyznaczenie różnych wymiarów, które stanowią bazę dla usytuowania kół w przestrzeni. Diody LED umieszczone przed ekranami pasywnymi wysyłają w ich kierunku sygnały świetlne. Odbite od ekranów światło podczerwone odbierają kamery, które obserwują ruchy tych ekranów. Zależnie od aktualnego ustawienia ekranów obrazy figur geometrycznych (okręgi, trójkąty) docierają do kamer w postaci zniekształconej (elipsy, spłaszczone trójkąty). Na podstawie zmiany kształtu figur geometrycznych naniesionych na płytach ekranów (podczas przesuwania pojazdu do przodu i do tyłu oraz skręcania kół) program jednostki centralnej wylicza oś obrotu koła i odpowiednie kąty ustawienia.
Ekrany pasywne, zamocowane na kołach jezdnych, wykonane są w postaci specjalnych płyt (zwierciadeł), pokrytych jednostronnie materiałem odbijającym światło, na którym naniesione są określone figury geometryczne. Różne wymiary figur geometrycznych są wielkościami znanymi, zapamiętanymi w programie i używanymi jako stałe, tworząc podstawę wizyjnego programu komputerowego.
 
1. Urządzenia komputerowe 3D z kamerami umieszczonymi przed pojazdem
Ta wersja urządzeń komputerowych z głowicami pasywnymi ma kamery cyfrowe i nadajniki promieniowania podczerwonego (diody LED) umieszczone z przodu stanowiska, w pewnej odległości od badanego samochodu (fot. 1). W praktyce stosuje się urządzenia wyposażone w dwie, cztery lub osiem kamer cyfrowych. Położenie każdego koła w przestrzeni może być dokładnie i szybko określone za pomocą dwóch kamer. Z tego powodu najkorzystniej jest, gdy cztery koła pojazdu są obserwowane przez osiem kamer. Takie rozwiązanie umożliwia bardzo precyzyjne odwzorowanie odległości obiektu i otoczenia.
W praktyce spotyka się różne sposoby umieszczenia kamer na stanowisku kontrolnym. W przypadku stanowiska podnośnikowego stosuje się następujące rozwiązania:
- belkę zamocowaną na stałe do słupa, ściany lub sufitu, z obrotowo zamocowanymi kamerami zapewniającymi dostosowanie ich zakresu pracy do wysokości uniesienia samochodu;
- belkę umieszczoną na specjalnym słupie, która może przemieszczać się w pionie, co pozwala na dostosowanie wysokości kamer do wysokości podniesionego pojazdu;
- obudowy kamer przesuwające się automatycznie na słupach nośnych, co zapewnia pomiar oparty na samodzielnym przemieszczaniu się kamer.

Na stanowisku kanałowym kamery umieszcza się przed pojazdem, z reguły na końcach poziomej belki lub na bramce, które znajdują się na stałej wysokości. Rozwiązaniem alternatywnym jest zamocowanie kamer przed stanowiskiem, na ścianie czołowej lub na suficie.

2. Urządzenia komputerowe 3D z kamerami umieszczonymi z boku pojazdu
Nową odmianą przyrządów do kontroli ustawienia kół i osi jezdnych są urządzenia komputerowe 3D z kamerami umieszczanymi z boku pojazdu. Do takich przyrządów z oryginalnym, trójwymiarowym systemem pomiaru geometrii ustawienia kół i osi należą m.in.: Easy 3D firmy Beissbarth, FWA 4630 firmy Bosch i Quantum 3D firmy Unimetal. Przyrządy te są przeznaczone dla stacji kontroli i obsługi pojazdów o dużej przepustowości. Zastosowano w nich następujące innowacyjne rozwiązania:
- precyzyjne kamery cyfrowe o dużej szybkości działania do pomiaru kątów ustawienia kół i osi oraz poprzeczne kamery CCD, które kontrolują wzajemne położenie obu zespołów pomiarowych w płaszczyźnie poziomej i pionowej;
- uzyskanie gotowości do pracy nie wymaga przeprowadzania skomplikowanej kalibracji przyrządu przed każdym pomiarem;
- możliwość obsługiwania przez jedną osobę nawet podczas kompensacji bicia tarcz kół, którą wykonuje się za pomocą przetaczania lub podczas wjazdu na stanowisko.

Quantum 3D firmy Unimetal (fot. 2) jest przeznaczony do kontroli geometrii ustawienia kół i osi pojazdów o dmc do 3,5 t, średnicach obręczy kół od 8” do 24” i dopuszczalnym nacisku koła 10 kN. Nadaje się do samochodów osobowych, osobowo-terenowych i lekkich pojazdów dostawczych o rozstawie osi od 1800 do 4700 mm. Odpowiednie parametry kątowe są wyznaczane przez dwa zespoły pomiarowe umieszczane obok pojazdu, między przednimi i tylnymi kołami. Każdy zespół pomiarowy wyposażono w kamery cyfrowe, które wykrywają położenie przestrzenne ekranów refleksyjnych zamocowanych za pomocą uchwytów na kołach jezdnych. Do przekazywania informacji o ustawieniu kół i osi jezdnych wykorzystuje się promieniowanie podczerwone. Komunikacja między zespołami pomiarowymi i komputerem odbywa się za pomocą fal radiowych. Po badaniach w Instytucie Transportu Samochodowego przyrząd uzyskał certyfikat zgodności z wymaganiami i może być używany na stacjach kontroli pojazdów.
Przyrząd Quantum 3D zapewnia realizację następujących funkcji:
-  pomiar wszystkich wymaganych parametrów związanych z geometrią ustawienia kół jezdnych i osi pojazdów, bez względu na kształt i materiał tarczy koła oraz kształt elementów nadwozia;
- wskazanie i zatrzymanie wskazań mierzonych parametrów do momentu rozpoczęcia nowego pomiaru, z możliwością zapisania ich w bazie danych na dysku komputera i późniejszego przeglądu;
- automatyczna kompensacja bicia poprzecznego na skutek odkształcenia tarczy koła lub niedokładnego zamocowania zespołu pomiarowego na kole (zastosowana metoda pomiaru nie wymaga wykonywania odrębnej procedury kompensacji bicia tarcz kół);
- możliwość wydruku protokołu pomiarowego za pomocą drukarki zewnętrznej podłączonej do komputera sterującego.

Urządzenie Quantum 3D firmy Unimetal do pomiaru kątów ustawienia kół i osi pojazdu składa się z następujących elementów:
- jednostki sterująco-wskaźnikowej (laptop lub komputer PC z monitorem, klawiaturą i myszą, drukarka laserowa A4, moduł Bluetooth, wózek),
- zespołów pomiarowych z elementami do ich ustawienia i unieruchomienia na stanowisku kontrolnym (metalowe podstawy lub wsporniki – w zależności od rodzaju stanowiska kontrolnego),
- ekranów refleksyjnych (pasywnych) z uchwytami na koła mocowanymi na oponie,
- wyposażenia pomocniczego (obrotnice mechaniczne, płyty wyrównawcze, blokada koła kierownicy, blokada pedału hamulca).

Jednostka sterująco-wskaźnikowa jest wykonana jako metalowy wózek. Na górnej półce umieszcza się laptop lub komputer PC, monitor, klawiaturę i mysz oraz urządzenie do ładowania baterii zespołów pomiarowych. Na środkowej półce znajduje się drukarka laserowa. Na powierzchni podstawy ustawiono zespoły (głowice) pomiarowe. Po obu stronach wózka umieszczono zaczepy do mocowania uchwytów na koła z ekranami refleksyjnymi. Z tyłu wózka znajdują się uchwyty do zawieszenia blokad koła kierownicy i pedału hamulca.
Umieszczone w obudowach z tworzywa sztucznego zespoły pomiarowe (fot. 3) zostały wyposażone w kamery cyfrowe o wysokiej rozdzielczości, które służą do odczytywania położenia geometrycznego ekranów refleksyjnych, oraz w poprzeczne kamery CCD przeznaczone do ustalania wzajemnego położenia głowic. Nadajnikami promieniowania podczerwonego są diody LED. Sterowanie pomiarem może być realizowane za pomocą klawiatury komputera, klawiatury umieszczonej na zespole pomiarowym lub opcjonalnie za pomocą urządzenia przenośnego i systemu Android. Dodatkowy panel wskaźników składający się z diod LED pokazuje status pomiaru i tolerancje podczas wykonywania regulacji ustawienia kół. Do unieruchomienia zespołów pomiarowych na stanowisku kontrolnym służą wsporniki mocowane do podnośnika lub metalowe podstawy montowane na posadzce stanowiska obok kanału. Komunikacja zespołów pomiarowych z komputerem odbywa się bezprzewodowo za pośrednictwem modułu Bluetooth.
Uchwyty koła (fot. 4) z ekranami refleksyjnymi są mocowane na oponie zamiast na obręczy jak w przypadku uchwytów konwencjonalnych, chociaż ich położenie na kole jest ustalane względem obręczy. Konstrukcja uchwytów umożliwia płynną zmianę rozstawu łap chwytających za oponę oraz płynne rozsuwanie trzpieni ustalających uchwyt na obręczy koła. Ekrany refleksyjne służą do wyznaczania położenia geometrycznego kół jezdnych podczas pomiaru. Obudowa ekranu została wykonana z tworzywa sztucznego. Wewnątrz obudowy ekranu umieszczone są pokryte odblaskową farbą kule ułożone przestrzennie w trzech rzędach (fot. 5).
Obrotnice mechaniczne używa się do pomiarów wymagających skręcenia kołami pojazdu. Jest ona wyposażona we wkładki wypełniające wykonane z tworzywa sztucznego. Obrotnica może być także umieszczona na podstawie metalowego najazdu (wersja na stanowisku kanałowym). Płyty wyrównawcze wykorzystuje się do rozprężenia elementów sprężystych zawieszenia kół tylnych i do wyrównania poziomu kół tylnych względem kół przednich, ustawionych na obrotnicach.
Blokadę koła kierownicy stosuje się do unieruchomienia koła kierownicy podczas regulacji kątów ustawienia kół jezdnych. Natomiast blokada pedału hamulca służy do zablokowania pedału hamulca w pozycji wciśniętej w celu uniemożliwienia toczenia się kół jezdnych w czasie pomiarów wymagających obracania kołem kierownicy.
Quantum 3D służy do pomiaru wszystkich wymaganych parametrów związanych z geometrią ustawienia kół i osi pojazdów:
- zbieżności całkowitej kół jezdnych,
- kąta pochylenia kół jezdnych,
- kątów pochylenia i wyprzedzenia osi zwrotnicy,
- kontrolnego i maksymalnego kąta skrętu kół jezdnych,
- nierównoległości osi kół jezdnych,
- śladowości kół jezdnych.

Ponadto za pomocą tego urządzenia można także mierzyć parametry dodatkowe związane z ustawieniem kół i osi pojazdu:
- zbieżność połówkową kół jezdnych,
- kąt sumaryczny pochylenia koła i pochylenia osi zwrotnicy,
- kąt odchylenia geometrycznej osi jazdy od osi symetrii,
- rozstaw kół jezdnych przednich i tylnych.

Instalacja urządzenia na stanowisku kontrolnym wymaga wykonania następujących czynności: zamocowania ekranów refleksyjnych na uchwytach koła (pod kątem 20°), montażu wsporników zespołów pomiarowych na podnośniku (fot. 6) lub podstaw pod zespoły pomiarowe na powierzchni obok kanału (fot. 7), kalibracji układów pomiarowych na danym stanowisku oraz konfiguracji programu sterującego. W ramach czynności wstępnych należy sprawdzić stan elementów układu zawieszenia, układu kierowniczego oraz wykonać kontrolę i ewentualnie regulację ciśnienia powietrza w ogumieniu. Następne czynności to: ustawienie pojazdu przednimi kołami na obrotnicach, nałożenie uchwytów z ekranami refleksyjnymi na koła, umieszczenie zespołów pomiarowych na stanowisku (fot. 8) i zablokowanie obrotnic. Przed pomiarem istnieje możliwość wyboru pojazdu z bazy danych, co ułatwia ocenę prawidłowości ustawienia kół i osi, można ją też pominąć, jeżeli pojazdu nie ma w bazie danych. Można również uzupełnić bazę danych o nowe pojazdy i w razie potrzeby zmienić ją. Procedura pomiarowa podczas kontroli ustawienia kół na urządzeniu Quantum 3D sprowadza się do wykonania kilku czynności, zgodnie z zaleceniami komunikatów przedstawianych w formie tekstowej i graficznej na ekranie monitora jednostki centralnej.
Ogólny sposób postępowania podczas kontroli kątów ustawienia kół i osi jezdnych obejmuje następujące czynności:
- wybranie marki i modelu pojazdu z obszernej bazy danych zapisanych w pamięci komputera,
- wyświetlenie strony zawierającej wzorcowe wartości mierzonych parametrów i ich tolerancje określone przez producenta,
- przetoczenie pojazdu o około 150 m do przodu i do tyłu w celu kompensacji bicia tarcz kół (tę czynność można pominąć),
- odblokowanie obrotnic pod przednimi kołami i płyt wyrównawczych pod tylnymi kołami oraz zablokowanie pedału hamulca,
- ustawienie kół do jazdy na wprost (centrowanie układu kierowniczego), co umożliwia obserwację ekranów w nowym położeniu – pomiar zbieżności kół jezdnych, kątów pochylenia kół, nierównoległości osi kół i śladowości kół jezdnych,
- wykonanie obrotu kołami kierowanymi ustawionymi na obrotnicach (pomiar kątów pochylenia i wyprzedzenia osi zwrotnic, kątów sumarycznych oraz kontrolnych i maksymalnych kątów skrętu kół jezdnych),
- prezentacja wyników pomiaru (fot. 9) i ich analiza, ewentualna regulacja kątów ustawienia kół i wydrukowanie protokołu z badań.

Oprogramowanie przyrządu zapewnia wydruk protokołu pomiarowego za pomocą drukarki zewnętrznej, przyłączonej do komputera sterującego. Dostępne są dwa rodzaje protokołów z badań:
- protokół tekstowy z wynikami pomiarów i tolerancjami fabrycznymi mierzonych parametrów dla pojazdu wybranego z bazy danych,
- protokół graficzny, w którym umieszczono wyniki pomiarów parametrów dodatkowych (rozstaw osi, rozstaw kół przednich i tylnych, nierównoległość osi i śladowość kół) na tle schematycznego rysunku pojazdu.

Istotnymi zaletami Quantum 3D firmy Unimetal są: mobilność dzięki zastosowaniu bezprzewodowych i przenośnych zespołów pomiarowych, lekkie ekrany pasywne z samocentrującymi zaciskami montowane na oponie, precyzyjne pomiary parametrów z pominięciem kompensacji bicia tarcz kół przez przetaczanie (w uzasadnionych przypadkach istnieje możliwość wykonania tej czynności). Inne ważne cechy tego urządzenia to: bezprzewodowe sterowanie pomiarem i regulacją parametrów za pomocą klawiatury znajdującej się na zespołach pomiarowych, umieszczenie z boku zespołów pomiarowych panelu z dodatkowymi diodami LED umożliwiającego przeprowadzenie regulacji bez wychodzenia z kanału, odporność na zakłócenia optyczne oraz intuicyjny program prowadzący diagnostę krok po kroku przez procedurę pomiarową.

Podsumowanie
Głównymi powodami wyboru urządzeń komputerowych 3D z ekranami pasywnymi są najczęściej: bardzo szybka i łatwa kompensacja bicia tarcz kół (przez przetaczanie), istotne zalety ekranów refleksyjnych (nie zawierają elementów elektronicznych, znacznie mniejsza możliwość ich uszkodzenia) oraz nieskomplikowana procedura pomiarowa. Do głównych wad tego rodzaju urządzeń należy wyższy koszt ich zakupu (również w wersji podstawowej) w porównaniu z konwencjonalnymi urządzeniami komputerowymi z kamerami CCD. Ze względu na wymienione zalety, mimo wyższej ceny, urządzenia do pomiaru geometrii kół jezdnych w technologii 3D są stopniowo wprowadzane do stacji kontroli pojazdów, coraz większa liczba producentów ma je w swojej ofercie.
Urządzenia komputerowe 3D z kamerami umieszczonymi z boku pojazdu charakteryzują się dużą powtarzalnością wyników pomiaru, łatwą kompensacją bicia tarcz kół i zajmują mało miejsca na stanowisku kontrolnym. Pomiar jest wykonywany równocześnie na wszystkich kołach. Są to w pełni mobilne urządzenia do kontroli kątów ustawienia kół i osi pojazdu pracujące w systemie realnego 3D, służące do bardzo dokładnego i szybkiego pomiaru. Zastosowano w nich precyzyjne kamery cyfrowe o dużej rozdzielczości oraz poprzeczne kamery CCD kontrolujące wzajemne położenie obu zespołów pomiarowych, co sprawia, że stały montaż i kalibracja zespołów pomiarowych nie są konieczne.
Czas pomiaru kątów ustawienia kół i osi wynosi około 5÷7 minut, więc jest o połowę krótszy niż w urządzeniach konwencjonalnych. Z powodu bardzo dużej częstotliwości próbkowania można dokonywać pomiaru w czasie rzeczywistym. Pomiar kątów ustawienia każdego z kół jest wykonywany za pomocą kamer skierowanych na ekrany pasywne umocowane na obręczy lub oponie. W każdym zespole pomiarowym (głowicy) umieszczono wahadłowe czujniki do pomiaru kątów oraz poprzeczne kamery CCD do kontroli wzajemnego położenia obu zespołów. Zapewnia to niezawodność oraz powtarzalność wyników pomiaru bez konieczności wykonywania kalibracji wstępnej. Taka konstrukcja umożliwia umieszczenie zespołów pomiarowych na stanowisku kontrolnym obok pojazdu. Podczas badań na stanowisku kanałowym zespoły pomiarowe ustawia się na posadzce. W przypadku stanowiska podnośnikowego zespoły pomiarowe nie muszą być na stałe zamontowane do podnośnika (do mocowania należy wykorzystać specjalne wsporniki). Po zakończeniu pomiaru zespoły można zdejmować, a podnośnik wykorzystać do innych celów. Obudowy podzespołów urządzenia są wykonane z elastycznego tworzywa sztucznego odpornego na uszkodzenia mechaniczne oraz na działanie oleju i paliwa. Umożliwia to ochronę zarówno badanych pojazdów, jak i elektronicznych systemów pomiarowych przyrządu przed przypadkowymi uszkodzeniami. Urządzenia są proste w obsłudze i nie wymagają od diagnosty dużej wiedzy z zakresu pomiaru geometrii podwozia.

dr inż. Kazimierz Sitek

Literatura:
1. Materiały informacyjne firm produkujących urządzenia do pomiaru kątów ustawienia kół jezdnych i osi pojazdu.
2. Dokumentacja techniczno-ruchowa urządzenia Quantum 3D. Unimetal, Złotów 2016.