Diagnostyka

Ponieważ niezależne warsztaty samochodowe nie dysponują pełnym dostępem do informacji technicznych dotyczących naprawianych pojazdów, w przeciwieństwie do serwisów autoryzowanych, korzystają z płatnych programów, takich jak Autodata. Ocena przydatności podobnych aplikacji zależy w dużej mierze od doświadczenia i umiejętności osoby, która z nich korzysta. 

Oczywiście dostępna dla autoryzowanych serwisów dokumentacja techniczna zawiera znacznie więcej informacji, jednak nie oznacza to, że programy firm zewnętrznych są gorsze. Z praktyki warsztatowej wiemy, że większość napraw można z powodzeniem wykonywać, korzystając właśnie z tych narzędzi. Jedynie od czasu do czasu potrzebujemy bardziej szczegółowych danych, które zapewni autoryzowany serwis.

Programy takie jak Autodata oferują mniej szczegółowe schematy elektryczne – można je nawet określić jako uproszczone czy uogólnione. I choć często stanowi to główny zarzut, warto się zastanowić, czy w codziennej pracy rzeczywiście zawsze potrzebujemy tak dokładnych i precyzyjnych schematów.

Uproszczenia te mają swoje zalety – stosowanie tych samych symboli dla różnych marek pojazdów sprawia, że praca staje się szybsza i bardziej intuicyjna. Wiemy, czego możemy się spodziewać po danym schemacie – zasilania znajdują się na górze, punkty masowe na dole, czujniki u góry, a elementy wykonawcze na dole. Zapamiętanie tych zasad pozwala odczytać schemat „na pierwszy rzut oka”. To właśnie jedna z głównych zalet takich programów – ułatwienie codziennej pracy. 

W takiej sytuacji trudno szukać „wszędzie”, czyli w całej wiązce. Przydałby się schemat, na którym będzie widać którędy prowadzona jest wiązka i w jakiej kolejności podłączone są drzwi, na przykład jak prowadzone są przewody do tylnych drzwi. W niektórych samochodach instalacja zaczyna się pod kierownicą lub pod fotelem kierowcy, w innych – sterownik znajduje się po prawej stronie pojazdu. Schemat wskazujący, czy przewody biegną pod kokpitem, czy środkowym tunelem, byłby ogromnym ułatwieniem.

W takich przypadkach ogólne schematy okazują się mało użyteczne. Warto więc czasem skorzystać z kontaktów w autoryzowanych serwisach i poprosić o udostępnienie konkretnego fragmentu dokumentacji. Jeśli nie będziemy nadużywać takiej pomocy, z pewnością uzyskamy wsparcie bez większych problemów. 

Odczytywanie schematów i opisów 
Wiele schematów zawiera mnóstwo cennych informacji – trzeba tylko umieć je odczytać. Na przykład na sterownikach często widoczne są strzałki przy przewodach, wskazujące kierunek przepływu sygnału – czy wchodzi, czy wychodzi ze sterownika. To bardzo przydatna informacja.

W schematach Autodaty takich oznaczeń nie ma. Pozornie mogą więc wydawać się gorsze, mniej dokładne, ale wystarczy zajrzeć do opisów czujników i elementów wykonawczych. Tam znajdziemy nie tylko informacje o kierunku sygnału, lecz także jego parametry – napięcie, częstotliwość i kształt. To niezwykle cenne dane, które często ukryte są właśnie w opisach, a nie bezpośrednio na schemacie.

Dlatego zanim wydamy opinię o danym programie diagnostycznym, powinniśmy dokładnie poznać jego możliwości. Krótki, kilkudniowy okres testowy rzadko pozwala odkryć wszystkie jego zalety. 

Funkcje działania i algorytmy sterowania
Kolejną kwestią jest zrozumienie funkcji oraz działania poszczególnych układów. Prosty przykład – sterownik wentylatorów chłodnicy. Na pewno sterownik silnika wysyła bezpośrednio sygnał do uruchomienia wentylatora, ale sterownik klimatyzacji może być podłączony bezpośrednio do sterownika wentylatora lub przesyłać polecenia do sterownika silnika.

Do skutecznej naprawy przydałby się więc algorytm tłumaczący to działanie. Niestety, rzadko można go znaleźć w schematach lub opisach. Skąd zatem wziąć te dane? Być może są dostępne, ale ukryte głębiej w programie – trzeba się do nich „dokopać”. Wprawny diagnosta szuka rozwiązania na różne sposoby, na przykład łącząc się skanerem ze sterownikiem silnika, wyszukując dane dotyczące wentylatora i równocześnie aktywując klimatyzację na panelu od regulacji ogrzewania. Jeśli po naciśnięciu przycisku AC pojawia się komunikat o załączeniu wentylatora, oznacza to, że panel sterowania klimatyzacją nie ma bezpośredniego dostępu do sterownika wentylatora przy chłodnicy, a korzysta z pośrednictwa sterownika silnika. Analogicznie można sprawdzić sterowanie kompresorem. W ten sposób, obserwując zależności między urządzeniami, można „odkryć” potrzebny algorytm.

Doświadczony diagnosta szuka informacji zarówno w znanych, jak i mniej oczywistych miejscach – łącząc dane z programów, obserwacji i praktyki.