Diagnostyka układów
Pojazdy wyposażone w układy klimatyzacji nie należą już do rzadkości. Coraz częściej pojawiają się również pojazdy z układami klimatyzacji automatycznej.
Serwisy samochodowe, które dotychczas zajmowały się obsługą klimatyzacji jedynie w zakresie mechanicznym, coraz częściej tracą możliwość pełnej obsługi niektórych typów klimatyzacji (szczególnie automatycznej) bez specjalistycznej wiedzy, dokumentacji oraz testera usterek. Firma BOSCH posiada w swojej ofercie testery usterek z rodziny KTS oraz oprogramowanie z dokumentacją serwisową typu ESI[tronic], które umożliwia diagnozowanie elektroniki układów klimatyzacji. Nowoczesne układy automatycznej klimatyzacji, które w pojeździe można rozpoznać po elementach obsługi klimatyzacji (rys. 1), poza podstawowymi funkcjami automatycznego utrzymania w pojeździe zadanej przez użytkownika temperatury, automatycznego rozdziału nawiewu powietrza (rys. 2), doboru wydatku dmuchawy oraz programu odszraniania przedniej szyby, mają w zależności od dodatkowego wyposażenia bardziej rozbudowane zadania, takie jak:
- dla układów z czujnikiem wilgotności, n automatyczne osuszanie powietrza (współpraca klimatyzacji z ogrzewaniem),
- dla układów z czujnikiem nasłonecznienia – automatyczna korekcja wydatku dmuchawy w zależności od stopnia nasłonecznienia przedziału pasażerskiego,
- dla układów z czujnikiem zanieczyszczeń powietrza – automatyczne załączanie obiegu wewnętrznego,
- dla sterowników wyposażonych w transmisję szeregową CAN – cyfrowa współpraca z innymi sterownikami.
Z przedstawionych możliwości nowoczesnych układów klimatyzacji widzimy, że systemy te są coraz bardziej rozbudowane, co przekłada się na dodatkowe czynności diagnostyczne w serwisach samochodowych. Obecnie oprócz dostępu do kodów usterek oraz schematu elektrycznego, do zdiagnozowania nowoczesnego układu klimatyzacji potrzebna jest informacja na temat współpracy sterowników poprzez magistralę danych CAN oraz dostęp do oprogramowania innych systemów, takich jak układ centralnej elektryki, sterowania silnika itp. Dodatkową ważną możliwością testera usterek jest program do przeprowadzenia ustawienia podstawowego (rys. 3) elektrycznych silniczków nastawczych klap nawiewów powietrza, przeprowadzenie takiego adaptacyjnego ustawienia przy pomocy testera jest konieczne po wymianie silniczków nastawczych wyposażonych w potencjometr.
W przypadku automatycznej klimatyzacji przy wymianie czynnika chłodniczego należy pamiętać o tym, że zapłon ma być wyłączony, ponieważ wtedy w fazie wytwarzania podciśnienia nastąpi rozpoznanie błędu czujnika ciśnienia czynnika chłodniczego (oczywiście taki kod usterki po napełnieniu klimatyzacji będzie wskazywany jako błąd sporadyczny).
Wiele układów automatycznej klimatyzacji w przypadku zbyt małej ilości czynnika chłodniczego wpisuje kod usterki określający zbyt małą ilość czynnika chłodniczego. Warto zatem przed przeprowadzeniem rutynowej wymiany czynnika chłodniczego odczytać pamięć błędów w sterowniku klimatyzacji.
Rys.1. Panel sterowania automatycznej klimatyzacji.
Rys. 2. Automatyczny rozdział nawiewów powietrza.
Rys. 3. Ustawienie podstawowe silniczków nastawczych klap nawiewów.
Rys. 4. Filtr kabinowy.
Następnie po napełnieniu i uruchomieniu klimatyzacji, sprawdzeniu poprawności jej funkcjonowania należałoby ponownie odczytać pamięć błędów. W przypadku pojawienia się usterek należałoby ustalić przyczynę ich powstania i po upewnieniu się, że już nie występują można wykasować pamięć błędów. Profesjonalną wymianę czynnika chłodniczego gwarantują jedynie specjalizowane urządzenia umożliwiające:
- sprawdzenie ciśnień czynnika chłodniczego po stronie wysokiego i niskiego ciśnienia,
- odsysanie czynnika chłodniczego,
- automatyczną regenerację czynnika oraz odseparowanie zużytego oleju,
- wytworzenie podciśnienia w układzie klimatyzacji w celu jej osuszenia oraz sprawdzenia szczelności układu,
- napełnienie instalacji czynnikiem chłodniczym.
Dla warsztatów zajmujących się obsługą klimatyzacji Bosch produkuje specjalistyczne urządzenia. Do serwisowania klimatyzacji w samochodach osobowych służy urządzenie ACS 400. Jest ono przeznaczone do automatycznej wymiany czynnika chłodniczego, ale olej trzeba dozować ręcznie. ACS 450 ma podobne funkcje i służy do obsługi klimatyzacji w pojazdach osobowych, ciężarowych i autobusach. W pełni automatycznym urządzeniem do obsługi klimatyzacji w autach osobowych jest ACS 500.
Pamiętajmy o konieczności wymiany filtrów kabinowych (rys. 4) oraz dezynfekcji specjalnymi środkami chemicznymi powierzchni parownika, na której gromadzą się drobnoustroje powodujące przykry zapach zaraz po uruchomieniu dmuchawy wentylacji. W przypadku problemów z lokalizacją w samochodzie filtra kabinowego można skorzystać z informacji dostępnej w dokumentacji serwisowej oprogramowania ESI[tronic].
Jacek Pochopień
Pojazdy wyposażone w układy klimatyzacji nie należą już do rzadkości. Coraz częściej pojawiają się również pojazdy z układami klimatyzacji automatycznej.
Serwisy samochodowe, które dotychczas zajmowały się obsługą klimatyzacji jedynie w zakresie mechanicznym, coraz częściej tracą możliwość pełnej obsługi niektórych typów klimatyzacji (szczególnie automatycznej) bez specjalistycznej wiedzy, dokumentacji oraz testera usterek. Firma BOSCH posiada w swojej ofercie testery usterek z rodziny KTS oraz oprogramowanie z dokumentacją serwisową typu ESI[tronic], które umożliwia diagnozowanie elektroniki układów klimatyzacji. Nowoczesne układy automatycznej klimatyzacji, które w pojeździe można rozpoznać po elementach obsługi klimatyzacji (rys. 1), poza podstawowymi funkcjami automatycznego utrzymania w pojeździe zadanej przez użytkownika temperatury, automatycznego rozdziału nawiewu powietrza (rys. 2), doboru wydatku dmuchawy oraz programu odszraniania przedniej szyby, mają w zależności od dodatkowego wyposażenia bardziej rozbudowane zadania, takie jak:
- dla układów z czujnikiem wilgotności, n automatyczne osuszanie powietrza (współpraca klimatyzacji z ogrzewaniem),
- dla układów z czujnikiem nasłonecznienia – automatyczna korekcja wydatku dmuchawy w zależności od stopnia nasłonecznienia przedziału pasażerskiego,
- dla układów z czujnikiem zanieczyszczeń powietrza – automatyczne załączanie obiegu wewnętrznego,
- dla sterowników wyposażonych w transmisję szeregową CAN – cyfrowa współpraca z innymi sterownikami.
Z przedstawionych możliwości nowoczesnych układów klimatyzacji widzimy, że systemy te są coraz bardziej rozbudowane, co przekłada się na dodatkowe czynności diagnostyczne w serwisach samochodowych. Obecnie oprócz dostępu do kodów usterek oraz schematu elektrycznego, do zdiagnozowania nowoczesnego układu klimatyzacji potrzebna jest informacja na temat współpracy sterowników poprzez magistralę danych CAN oraz dostęp do oprogramowania innych systemów, takich jak układ centralnej elektryki, sterowania silnika itp. Dodatkową ważną możliwością testera usterek jest program do przeprowadzenia ustawienia podstawowego (rys. 3) elektrycznych silniczków nastawczych klap nawiewów powietrza, przeprowadzenie takiego adaptacyjnego ustawienia przy pomocy testera jest konieczne po wymianie silniczków nastawczych wyposażonych w potencjometr.
W przypadku automatycznej klimatyzacji przy wymianie czynnika chłodniczego należy pamiętać o tym, że zapłon ma być wyłączony, ponieważ wtedy w fazie wytwarzania podciśnienia nastąpi rozpoznanie błędu czujnika ciśnienia czynnika chłodniczego (oczywiście taki kod usterki po napełnieniu klimatyzacji będzie wskazywany jako błąd sporadyczny).
Wiele układów automatycznej klimatyzacji w przypadku zbyt małej ilości czynnika chłodniczego wpisuje kod usterki określający zbyt małą ilość czynnika chłodniczego. Warto zatem przed przeprowadzeniem rutynowej wymiany czynnika chłodniczego odczytać pamięć błędów w sterowniku klimatyzacji.
Rys.1. Panel sterowania automatycznej klimatyzacji.
Rys. 2. Automatyczny rozdział nawiewów powietrza.
Rys. 3. Ustawienie podstawowe silniczków nastawczych klap nawiewów.
Rys. 4. Filtr kabinowy.
Następnie po napełnieniu i uruchomieniu klimatyzacji, sprawdzeniu poprawności jej funkcjonowania należałoby ponownie odczytać pamięć błędów. W przypadku pojawienia się usterek należałoby ustalić przyczynę ich powstania i po upewnieniu się, że już nie występują można wykasować pamięć błędów. Profesjonalną wymianę czynnika chłodniczego gwarantują jedynie specjalizowane urządzenia umożliwiające:
- sprawdzenie ciśnień czynnika chłodniczego po stronie wysokiego i niskiego ciśnienia,
- odsysanie czynnika chłodniczego,
- automatyczną regenerację czynnika oraz odseparowanie zużytego oleju,
- wytworzenie podciśnienia w układzie klimatyzacji w celu jej osuszenia oraz sprawdzenia szczelności układu,
- napełnienie instalacji czynnikiem chłodniczym.
Dla warsztatów zajmujących się obsługą klimatyzacji Bosch produkuje specjalistyczne urządzenia. Do serwisowania klimatyzacji w samochodach osobowych służy urządzenie ACS 400. Jest ono przeznaczone do automatycznej wymiany czynnika chłodniczego, ale olej trzeba dozować ręcznie. ACS 450 ma podobne funkcje i służy do obsługi klimatyzacji w pojazdach osobowych, ciężarowych i autobusach. W pełni automatycznym urządzeniem do obsługi klimatyzacji w autach osobowych jest ACS 500.
Pamiętajmy o konieczności wymiany filtrów kabinowych (rys. 4) oraz dezynfekcji specjalnymi środkami chemicznymi powierzchni parownika, na której gromadzą się drobnoustroje powodujące przykry zapach zaraz po uruchomieniu dmuchawy wentylacji. W przypadku problemów z lokalizacją w samochodzie filtra kabinowego można skorzystać z informacji dostępnej w dokumentacji serwisowej oprogramowania ESI[tronic].
Jacek Pochopień
Komentarze (0)