Od lipca obowiązuje nowe przepisy potwierdzające rejestrację ozonu jako substancji biobójczej na terenie Unie Europejskiej. Co to oznacza w praktyce? Jak wpłynie na prace warsztatów samochodowych związane z dezynfekcją i odkażaniem układów klimatyzacji? Odpowiadają na to pytanie eksperci firmy Magneti Marelli.
Dlaczego trzeba dezynfekować układ klimatyzacji?
Nieprzyjemny zapach dochodzący z kratek nawiewu lub w skrajnych przypadkach bezpośrednio z wnętrza samochodu jest spowodowany wytworzeniem się na elementach układu pleśni, bakterii i grzybów. Najczęstszym miejscem, gdzie powstaje takie skupisko drobnoustrojów, jest parownik, który pochłania ciepło z wnętrza pojazdu, a będąc zabudowanym głęboko pod deską rozdzielczą.
Tak zabrudzony parownik generuje nieprzyjemny zapach, a przepływające przez niego powietrze, przenosi go wraz ze szkodliwymi mikroorganizmami do wnętrza pojazdu, co powoduje dyskomfort w podróży i może być przyczyną rożnych chorób. Najczęściej występujące zagrożenia związane z zanieczyszczonymi systemami klimatyzacji to: alergie, zapalenie dróg oddechowych, wirusy (gronkowiec), astma oskrzelowa, tularemia czy bakteria Legionelli, która może prowadzić nawet do choroby zwanej Legionellozą w konsekwencji ostrego zapalenia płuc i śmierci. Całkiem niedawno setki przypadków mieliśmy niestety również w Polsce z których kilkanaście zakończyło się niestety zgonami.
Swoją przydatność ozon potwierdził również w czasie pandemii gdzie był często używany do dezynfekcji pomieszczeń, ambulansów czy nawet szpitali zwalczając cząstki Covid-19.Podsumowując ,najlepszym środkiem zapobiegawczym przed narażeniem się na zachorowanie, jest utrzymanie układu klimatyzacji i wnętrza pojazdu w odpowiednim stanie technicznym i dbanie o jego czystość.
Ozon, czyli ,,aktywny tlen’’, jest gazem, który dociera w każde nawet najtrudniej dostępne miejsca wewnątrz pojazdu i układu klimatyzacji. Ozon posiada silne właściwości odkażające, mocniejsze od chloru. W środowisku naturalnym tlen występuje jako wszystkim znany związek O2 (ze względu na jego dwuwartościowość) i jest związkiem trwałym. W przypadku ozonu związek ten jest niestabilny i szybko rozpada się na dwie cząsteczki O2 i O. Pojedynczy wolny atom tlenu jest bardzo aktywny i błyskawicznie łączy się z innymi substancjami, wywołując proces powszechnie zwany utlenianiem. Ze względu na duży potencjał utleniający ozon może łączyć komórki bakteryjne i duże cząsteczki niezbędne do życia wielu bakterii, drożdży, pleśni i wirusów. Ta cecha ozonu jest szeroko wykorzystywana w procesach dezynfekcji wody pitnej, ścieków czy też szeroko rozumianych środków transportu i pomieszczeń medycznych oraz klimatyzacji w pojazdach.
Skuteczność ozonowania
Wiele pytań pojawiło się na temat samej skuteczności działania ozonu w walce z drobnoustrojami, a w szczególności z wirusami . W kwestii samego koronawirusa COVID-19 wywołującego SARS-CoV2 nie przeprowadzono szczegółowych badań. Niszczące działanie ozonu zostało już jednak naukowo potwierdzone i zbadane w przypadku innych wirusów z rodziny RNA i otoczkowych jak np. opryszczka (HSV),Zółta Febra(YFV),polio (PV) ,grypa,grypa typu H3N2,rotawirus(RV), jak również należącego do grupy mysich koronawirusów M-Cov oraz wielu bakterii oraz grzybów.
Wykres 1. Dezaktywacja wirusów HSV,Grypa,RV na różnych powierzchniach(szkło,plasik,stal nierdzewna) przy stężeniu ozonu 10 ppm i wilgotności 45% (Zródło: Development of a Practical Method for Using Ozone Gas as a Virus Decontaminating Agent May 2009)
Choć dokładny mechanizm działania nie został rozpoznany , przypuszcza się że silne właściwości utleniające ozonu powodują uszkodzenie makromolekuł ,między innymi- membrany wirusów, otoczki proteinowej , kwasów nukleidowych oraz samego RNA. Jak możemy zaobserwować na Wykresach Nr1 prawie całkowita (ok 96%) dezaktywacja przy stężaniu 10 ppm następuje w ciągu ok 20 min. .
Magneti Marelli przeprowadziło badania biobójcze w celu potwierdzenia skuteczności wytwarzanego przez urządzenia ozonu na grzyby, wirusy oraz bakterie. Wyniki potwierdzające skuteczne działanie ozonu przedstawiamy poniżej.
Tabela 1. Dezaktywacja bakterii i grzybów na różnych powierzchniach przy pomocy urządzenia MMX-4000
Jaki ozonator wybrać?
Na rynku jest sporo urządzeń opartych zazwyczaj na dwóch technologiach- płytkach ozonowych lub celach ozonowych, trwałość, jakość i konieczność regularnego czyszczenia tych pierwszych powoduje że solidnym i polecanym rozwiązaniem są ozonatory oparte na celach(tubach ozonowych).Zaletą tego rozwiązania jest również możliwość podpięcia przewodu i doprowadzenia strumienia ozonu punktowo w dane miejsce np. parownik. Również żywotność samej celi jest dłuższa niż płytki i wynosi od 5000 do 8000h. Istotną wartością na którą trzeba zwrócić uwagę jest właśnie wydajność urządzenia, wyrażona zazwyczaj w mg lub g na h, musi być wystarczająca ale też nie za duża dobrana odpowiednio do kubatury pomieszczeń roboczych. Dla pojazdu osobowego będzie to ok. 3-7 m3 , dla auta dostawczego(np.karetki) od 10 do 16 m3 a dla np. autobusu kilkadziesiąt m3. Takimi konstrukcjami są między innymi ozonatory MX 4000 o wydajności 5000 mg/h lub M-MX PRO o wydajności 15000 mg/h dodatkowo wyposażonym w drukarkę. Producenci prześcigają się obecnie w podowaniu coraz większych wartości produkowanych przez urządzenia choć tak duże nie są wymagane do odkażania pojazdów. Warto więc zainwestować w urządzenia gdzie wydajność jest potwierdzona.
Komentarze (0)